Arjen van Veelen - Rotterdam

Arjen van Veelen is journalist en schrijver. Hij groeide op in Rotterdam Overschie en keerde terug naar zijn geboortestad nadat hij o.a. in de Verenigde Staten werkte als verslaggever voor de Correspondent. In Rotterdam schrijft hij over zijn stad en wat er achter de façade van een hippe semi-metropool mis is. Hij behandelt een waaier aan onderwerpen zoals containervervoer, gentrificatie, natuurbescherming, huisvuilverwerking, overconsumptie en de toeslagenaffaire. Zijn stijl is persoonlijk en zijn boek gaat over meer dan alleen Rotterdam. De ode aan de inefficiëntie is gericht aan heel Nederland en daarbuiten.

Vrij. Wat Nederlanders doen als ze niet werken

Al vijf jaar verschijnt de rubriek Vrij in de zaterdagbijlage van NRC. Ik lees de verhalen van mensen met alledaagse tot zeer bijzondere vrijetijdsbestedingen altijd met veel plezier. De rubriek wordt door verschillende schrijvers en fotografen gemaakt. Sanneke van Hassel en Manouk van Egmond zorgen voor de meeste teksten op basis van gesprekken met de hobbyisten. De fotografen Folkert Koelewijn en Peter de Krom schoten de meeste plaatjes. De foto’s brengen vooral passie in beeld: een zaal vol puzzelaars, een Saz-speler, een groepje autospotters en een shantykoor in streepjeshemden. Het plezier spat ervan af. In het boek zijn 52 verhalen opgenomen, van de inmiddels 183. Het is een fascinerend boek geworden.

 

Timothy Snyder – On tyranny

Timothy Snyder is hoogleraar geschiedenis op Yale University. Hij schrijft vooral over recente Oost-Europese geschiedenis en over de Holocaust. Bloodlands: Europe Between Hitler and Stalin uit 2010 is een van zijn bekendste boeken. On tyranny is uit 2017 en is een dun boek, eerder een pamflet. Hij combineert zijn kennis over twintigste-eeuwse dictaturen met een analyse van de huidige tijd. Het boekje is een succes. Er is zelfs een grapic novel van verschenen. Door de oorlog in Oekraïne is wat er in staat niet achterhaald, wel staan er wat te veel open deuren in.

 

Wislawa Szymborska – Onverplichte literatuur

 

Wisława Szymborska (1923-2012) is natuurlijk vooral bekend als dichter. De Poolse won in 1996 de Nobelprijs voor de literatuur. Haar poëzie is in vele talen vertaald. Zij schreef ook ander werk, waaronder boekrecensies. Een aantal van deze stukjes is vertaald in het Nederlands, door Gerard Rasch, en uitgebracht onder de titel Onverplichte literatuur. Zelf noemt zij het geen recensies. Ze zegt hierover dat ze op deze manier ontsnapt aan het verwijt dat zij slechte recensies schrijft. 

 

Marten Toonder – De Hopsa’s

 

Marten Toonder overleed in 2005, maar hij is zeker niet vergeten. Dat bewijzen de uitgaven van zijn werk die met regelmaat verschijnen. De Hopsa’s is een verhaal uit 1974 maar heeft nog niets aan actualiteit verloren. In het voorwoord bij deze klimaateditie schrijft Marjan Minnesma van Urgenda dat het verhaal haar doet denken aan hoe de gaswinning in Groningen is aangepakt. De olie-industrie kreeg alle ruimte ten koste van de bewoners.

 

Donald Ray Pollock - Knockemstiff

Donald Ray Pollock komt uit het troosteloze plaatsje Knockemstiff, in het zuidelijke deel van Ohio. Hij debuteerde in 2008 met het gelijknamige boek. Hij was toen al over de vijftig en had tientallen jaren in de lokale papierfabriek gewerkt. Als maar een kwart van wat hij beschrijft in de verhalenbundel realiteit is dan is Knockemstiff nog steeds een plek waar je niet wil zijn. Kindermishandeling, verkrachting, inventief drugsgebruik en mateloze alcoholconsumptie zijn voor de personages dagelijkse bezigheden. Veel bewoners leven in caravans, hebben geen werk of proberen met inbraak en drugshandel de touwtjes aan elkaar te knopen. Alles is er vies. Pollock weet het leven in Knockemstiff met humor en zelfs mededogen op te schrijven.

 

Oek de Jong – Man zonder rijbewijs

Oek de Jong heeft nooit de behoefte gevoeld een rijbewijs te halen. Hij woont in Amsterdam, fietst veel en zijn vrouw heeft wel een rijbewijs. Toen zijn vrouw echter ziek werd besefte hij dat het toch handig zou zijn als hij kon autorijden. Dus besloot hij op 67-jarige leeftijd rijlessen te nemen. In Man zonder rijbewijs beschrijft hij de moeilijkheden die hij moest overwinnen om het papiertje te krijgen. 

Maxim Osipov – Kilometer 101

In 2021 verscheen van de Russische schrijver Osipov in het Nederlands de meesterlijke verhalenbundel De wereld is niet stuk te krijgen. Het boek werd een bestseller. Nu ligt alweer de tweede verhalenbundel in de winkel, Kilometer 101. De Nederlandse vertaling is van Yolanda Bloemen en Seijo Epema. Ik denk dat dit boek eveneens een succes zal worden. Osipov is het Poetin-regiem ontvlucht en woont tegenwoordig in Duitsland. Hij was onlangs in Nederland. In Boekhandel v/h Van Gennep mochten we hem verwelkomen.

 

Myrte Leffring – WULK – Vallen & Opstaan

 

Myrte Leffring is dichter. Zij publiceerde twee bundels, Om je schouders hang ik de nachten uit 2015 en De tere bloemen van het verstand uit 2016. De laatste jaren verscheen veel nieuw werk van haar in poëzietijdschriften en in bloemlezingen, maar velen keken uit naar een nieuwe bundel van haar hand. Uiteraard wist ik dat Myrte al enige tijd bezig was met een project waarin proza en poëzie samenkomen. Zij is hoofdredacteur bij Awater, het poëzietijdschrift waar ik de bureauredacteur van ben. Met WULK – Vallen & Opstaan heeft zij de belofte van iets nieuws ruim ingelost. Het tweeluik in proza en poëzie is een uniek boek geworden. 

Tsead Bruinja - Ynbêde / Ingebed

 

Voor het zomernummer (2022) van Awater schreef ik de volgende recensie: 

Tsead Bruinja is een geëngageerd kunstenaar, maar hij presenteert zich niet te nadrukkelijk als zodanig. In de jaren 2019-2020 zette hij zich als Dichter des Vaderlands in om poëzie onder een divers publiek te verspreiden. Hij luisterde naar gewone mensen en maakte hen bijzonder door poëzie van hun levensverhalen te maken. Voor de bundel Springtij (2020) voerde hij gesprekken met tbs’ers. Eenzelfde soort documentairepoëzie is te vinden in zijn nieuwste tweetalige bundel Ynbêde / Ingebed. 

Mike Unwin – Een reis om de wereld in 80 vogels

Na een reis om de wereld in 80 bomen en 80 planten is het nu de beurt aan de vogels. De vorige twee boeken las ik met veel plezier. De combinatie tussen biologie en cultuurhistorische achtergronden maakten de boeken bijzonder. In dit vogelboek gaat het vooral om de vogels, niet om de mens. Zowel de auteur als de tekenaar zijn anders dan bij de eerdere twee boeken. Het concept is hetzelfde. Iedere vogel wordt in één of twee pagina’s besproken en met prachtige en vaak nauwkeurige illustraties verlevendigd.