Een eeuwigheid geleden las ik van Marguerite Yourcenar (1903-1987) Hadrianus’ geschriften en was diep onder de indruk. Waarom ik daarna nooit meer iets van haar heb gelezen weet ik niet. Het hermetisch zwart kocht ik een paar jaar geleden en staat nog altijd ongelezen in de kast. Fantasie in blauw schafte ik onlangs aan op de boekenmarkt in Zutphen. Het is een mooi uitgegeven bundel met drie korte verhalen. Het zijn verhalen uit de beginperiode van haar schrijverschap, zo rond 1930. Ze werden pas na haar dood in 1993 gebundeld en uitgegeven. Deze vertaling van Jenny Tuin is van een jaar later.
Biografe Josyane Savigneau schreef het voorwoord bij deze uitgave. Zij doet iets te veel haar best te benadrukken dat het jeugdwerken zijn en dat zij niet de kwaliteit hebben van haar latere werk. Los van alle informatie die zij geeft over de ontstaansgeschiedenis en over de mogelijke interpretaties vond ik ze als gewone lezer zeker geslaagd.
De drie verhalen zijn heel verschillend van onderwerp en manier van vertellen. Het eerste verhaal is een hallucinerende reis van een aantal kooplieden uit Europa op jacht naar buit. Zij komen in een onbekend verleden ergens aan land in een rijke stad. Zij raken verstrikt, enkelen verwonden zich maar lopen toch door. Onderweg aan de wal en later terug op hun schepen komen zij op diverse manieren aan hun einde. Het taalgebruik van Yourcenar is poëtisch en doortrokken van beelden waarvan je niet weet of zij berusten op fantasie of op werkelijkheid. Dat is ook niet belangrijk. Zij beschrijft een universele vorm van hebzucht. De kleur blauw duikt overal op.
Het tweede verhaal heet ‘De eerste avond’ en is concreter. Een pasgetrouwd stel zit in de trein. Ze zijn op weg naar hun hotel in Genéve waar zij de huwelijksnacht zullen doorbrengen. Het verhaal wordt voornamelijk beschreven vanuit het standpunt van de man. De twee zijn heel verschillend. Hij is een dertiger, heeft nog maar net afscheid genomen van zijn maîtresse en wil met deze nieuwe liefde zijn leven opnieuw beginnen, maar hij weet dat dat niet kan. Zij is jong en in de ogen van de man onschuldig en naïef. Dat trok hem aan in haar, maar juist dat zal in het huwelijk het eerste verdwijnen. “Hij zag haar in gedachten voor zich, ontdaan van haar charmes, vervormd, neergehaald tot alle futiliteiten van het echtelijke leven, dat van haar een vrouw zoals de andere zou maken. Straks zou hij haar in zijn armen nemen en haar vernietigen.” Ondertussen houdt de vrouw het sprookje in stand. Zij zoekt vergeefs naar een onderwerp om over te praten. Zij wil dat haar hoge verwachtingen ingelost worden. Het matige eten in de restauratiewagen prijst zij daarom. Om dezelfde reden bewondert zij de kleur van de lampenkapjes.
Het stel komt aan in het hotel. De vrouw blijft in de hotelkamer. Hij laat haar een uurtje alleen om zich te ontspannen in de rookkamer. Hij leest wat kranten en mijmert voor zich uit. Het hele plan van dit huwelijk, dit nieuwe leven, schijnt hem zinloos toe. Zijn blik op het leven is zwartgallig. Zij zal een kind baren, hij zal er wel van gaan houden. Zij kan ook jong sterven. Het lijkt of hij zich opmaakt om een rol te vervullen in een toneelstuk. Voor haar zal het niet anders zijn. Voordat hij bij haar in bed stapt ontvangt hij een telegram. De schokkende boodschap beroert hem nauwelijks.
Het laatste verhaal heet ‘Hekserij’, speelt in Italië en draait om een dodelijk zieke vrouw die arriveert in een huis vol mensen. Zij laat zich behandelen door een genezer, een bezweerder met toverkrachten. De man zegt dat zij door iemand wordt gehaat, iemand heeft haar behekst. Al snel wordt duidelijk wie deze zondebok is. De ‘heks’ heeft haar niet bewust betoverd, maar het alleen maar gewenst. De wonderdokter geeft aan dat zij dan heel sterk moet zijn. De vrouw wordt meteen geïsoleerd. Haar rol in de gemeenschap is uitgespeeld, maar zij hoeft niet te vrezen dat mensen haar iets aandoen, zij zijn bang voor haar.
In deze drie verhalen lees je het grote schrijftalent van Marguerite Yourcenar en de gevarieerdheid in thematiek terug. Ik leg Het hermetisch zwart vast klaar op de stapel te lezen boeken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten