De Britse
schrijfster Naomi Alderman schreef met ‘De macht’ uit 2016 een internationale
bestseller. Het boek kreeg mede bekendheid doordat Obama het boek de lucht in
prees. Het is een actuele roman, waarin je kunt lezen over verschuivende machtsstructuren, gendervraagstukken en de
toekomst van de aarde. Het is ook gewoon een spannend boek vol wilde avonturen
en met een slim bedacht gegeven.
Alderman
begint het boek met een Bijbeltekst en een briefwisseling tussen haar en de
‘schrijver’ van het verhaal. Dit kun je dan nog niet helemaal duiden. Daarna
start het verhaal met als ondertitel ‘Een historische roman’. Dit begin is zeer
goed en roept meteen allerlei vragen op. Het wordt nog veel beter. In korte
hoofdstukken worden de hoofdpersonages geïntroduceerd. Het zijn losstaande
verhalen. De een gaat over een meisje dat haar moeder vermoord ziet worden, een
ander gaat over een vrouwelijke burgemeester met een problematische dochter. Er
komt een journalist uit Nigeria voorbij en een dictator uit een Oost-Europees
land. Wat de meisjes in deze verhalen gemeen hebben is dat zij ontdekken te
beschikken over een speciale gave. Zij kunnen stroomstoten uitdelen. Zelf zijn
ze er verbaasd over. Zij moeten nog leren ermee om te gaan.
Al snel
wordt deze gave ingezet om hun mannelijke belagers af te weren. De oorsprong
ervan zit in de wrong, een orgaan onder het sleutelbeen. Alle vrouwen hebben
een wrong, maar niet iedereen heeft hem geactiveerd. Dit gegeven werkt Alderman
prachtig uit. Zij schakelt tussen de verhalen en brengt er langzaam verband
tussen aan. Mooi zijn vooral de overstijgende gebeurtenissen: hoe mannen hun
macht verliezen, hoe het regime van Saoedi-Arabië omver wordt geworpen, hoe de
politiek reageert en hoe groepen mannen zich organiseren en de tegenaanval
inzetten.
Alderman laat
in de verhalen een aantal consequenties zien die volgen uit deze vrouwelijk
gave, die dodelijk kan zijn. Meisjes komen meer voor zichzelf op, spelen met
elkaars stroomwapens. De seksuele verhoudingen veranderen. De stroomstoten zijn
pijnlijk, maar zijn te doseren. “Eentje had het bij een jongen gedaan omdat hij
dat aan haar had gevraagd: een verhaal dat de meisjes erg interessant vinden.
Zouden jongens het soms fijn vinden? Kan het zijn dat ze het willen?” Later
vinden er brute verkrachtingen van mannen plaats, waarin je eenvoudig de
omkering kan lezen van wat mannelijke soldaten in de loop van de geschiedenis in
oorlogsgebieden hebben aangericht.
Een
boodschap van dit boek kan zijn: macht corrumpeert. Een paar keer wordt in het
verhaal de vraag gesteld waarom er zulke wreedheden plaatsvinden. Het antwoord
is dan: omdat het kan. In deze passages
en vooral in de eerste helft van het boek is het verhaal ijzersterk. Het
boek is hier een pageturner. De tweede helft is jammer genoeg een stuk minder
goed. Eén karakter wordt een religieus leidster, Moeder Eva. Haar verhaal met
veel Bijbelse motieven en gesprekken met God is wat langdradig. Later verplaatst
het verhaal zich naar het Oost-Europese land dat in oorlog is. De individuele
verhalen komen hier nogal geforceerd samen in een avonturenroman.
In het
tweede deel zitten gewoon te veel thema’s. Het gaat over macht, maar ook over
internationale criminaliteit, drugshandel, terrorisme, religieus fanatisme. Het
is te overdadig. Juist de wat alledaagse maatschappelijk veranderingen – die ik
het leukste vond - raken hierin ondergesneeuwd. De structuur van het boek is
wel heel mooi opgebouwd. Er wordt naar een climax toegewerkt. De delen van het
boek hebben titels als ‘Nog acht jaar te gaan’. Goed zijn ook de
wetenschappelijke beschrijvingen van gevonden afbeeldingen en een hoofdstuk met
een discussie op een internetforum. Hier worden allerlei complottheorieën
ontvouwen, die verdacht veel lijken op verhalen uit onze tijd.
Al met al
heb ik ‘De macht’ met plezier gelezen, maar was toch wat teleurgesteld in de
tweede helft van het boek. De ontknoping is overigens wel weer erg goed.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten