Luister is de dit jaar verschenen tweede roman van Sacha Bronwasser. Zij debuteerde in 2019 met Niets is gelogen. Ik kende haar werk nog niet, maar veel mensen in mijn omgeving zijn enthousiast over Luister. Zij hebben gelijk, het is een prachtige, goed opgebouwde roman die nergens hapert. De hoofdpersoon is Marie die zich in de proloog richt tot een zekere Flo, die bij een aanslag in Parijs, zes jaar geleden, gewond is geraakt. Marie is nu (in 2021) terug in Parijs en heeft besloten haar verhaal te vertellen aan Flo.
De roman bestaat naast de proloog uit vijf delen, die in verschillende tijden spelen en de verschillende personages centraal stellen. Zowel Marie als Flo komen pas in deel twee terug. Daarvoor lezen we over een succesvolle familie in Parijs, waarvan de jongste zoon Philippe een buitenbeentje is. Hij is meer teruggetrokken dan zijn broers en gevoeliger. Hij mijdt plekken in de stad zoals bruggen en begraafplaatsen en lijkt gevaar aan te kunnen voelen. Hij trouwt met een stewardess en het stel krijgt een kind. Het verhaal begint pas echt wanneer een zeventienjarige Duitse au pair haar intrede doet in het gezin. Philippe gedraagt zich raar tegenover haar. Hij praat nauwelijks met de au pair, maar bespioneert haar wel en achtervolgt haar zelfs door de stad. Deze tochten door Parijs en de wandelingen die de au pair met het kind maakt geven Bronwasser de gelegenheid veel van de stad te laten zien. Het is 1986 en aanslagen zijn aan de orde van de dag.
Het tweede deel van de roman speelt in Nederland. Marie is studente fotografie en komt in contact met Flo; zij is docent op de academie en een bekend fotografe. Marie leert veel van haar, maar de band die zij krijgen is nogal ongelijk. Gedurende dit deel vraag je je steeds meer af wat de link is met het eerdere verhaal in Parijs. Later gaat Marie naar Parijs en wordt au pair in het gezin van Philippe, waar een tweede kind is geboren. Dan vallen er steeds meer puzzelstukjes op zijn plaats en begrijp je de samenhang tussen de personages beter. Luister is onmiskenbaar een spannende roman die wat geduld van de lezer vraagt. Mooi is dat Bronwasser, zelfs in de proloog, subtiel informatie geeft, maar de betekenis ervan begrijp je pas nadat je het boek bijna uit hebt. Het is echt een roman waarbij het fijn is na afloop stukken terug te lezen.
Maar Luister is veel meer dan een spannend boek. Een personage als Philippe, waar ik niet veel over kan loslaten, zie je niet veel in romans. Afwijkende types komen juist vaak voor in boeken, maar een worsteling zoals hij die doormaakt met zijn ‘afwijking’, kom je niet veel tegen. Bronwasser zet hem zeer geloofwaardig neer. En ook Marie is levensecht. Zij reageert op een ingrijpende gebeurtenis niet zoals je zou verwachten, maar wat zij doet is toch volkomen invoelbaar. Dat is hogere romanschrijfkunst. Daarbij gaat de roman ook over kunst van het afbeelden, fotografie, het verschil tussen kijken en zien en tussen (film)scenario’s en het echte leven. De titel Luister intrigeerde mij. Ik moest er tijdens het lezen vaak aan denken en pas tegen het einde van het verhaal ontdekte ik dat deze perfect paste bij het verhaal. Het grote thema van de roman is misschien wel toeval en lot. Tijdens het lezen moest ik ook denken aan het werk van Hermans. Ik zag overeenkomsten in de manier van schrijven, maar toevallig heet een roman van hem Au pair en speelt deze ook nog in Parijs. Misschien dit boek eens herlezen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten