In het vooraf bij dit romandebuut van de Russisch-Duitse schrijver Wlada Kolosowa staat een waarschuwing: “De aangehaalde recepten schaden de gezondheid, smaken afschuwelijk en zijn geen garantie voor gewichtsverlies.” De mededeling lijkt mij overbodig. Het gaat om gerechten als houtlijmpudding en gekookte leren zool. Dingen die mensen tijdens het beleg van Leningrad probeerden te eten.
De recepten vormen onderdeel van het Leningrad dieet, dat Oksana volgt omdat zij wil afvallen. Online wisselt zij informatie hierover uit op een besloten site van anorexiapatiënten. Oksana is niet mager. Wel wil zij zo slank worden als haar buurmeisje Lena. Zij groeiden samen op in een buitenwijk van Leningrad en deelden veel met elkaar. Vaak sliepen ze samen in één bed. Wat er ’s nachts onder de dekens gebeurde, daar praatten zij overdag niet over. Lena zit nu in Shanghai en denkt daar furore te maken als model. Oksana’s leven is een stuk leger geworden.
Kolosowa vertelt het verhaal van de twee meisjes in een hoog tempo: om en om, per hoofdstuk, vanuit het oogpunt van een van hen. Zij schrijft over tragische zaken op een luchtige, onbevangen toon. Dat geeft het boek humor en afwisseling, terwijl er hele ernstige dingen gebeuren. In Shanghai woont Lena in een kleine flat met drie meisjes op een kamer. Hun begeleider (vriend, pooier) Rafik regelt shoots en neemt hen mee naar allerlei bureaus. Meestal hebben de mannen achter een tafel aan een paar seconden genoeg om Lena af te wijzen. De Chinese markt heeft grote behoefte aan een bepaald soort meisje: lang, dun, wit en jong. Maar de concurrentie is zwaar.
In het weekend neemt Rafik hen soms mee naar een nachtclub, waar zij kunnen bijverdienen met nachtdiensten. De andere meisjes vinden het de normaalste zaak van de wereld. Lena schrikt er eerst van, maar zij past zich snel aan. Zij blijft hangen aan een oudere fotograaf, die erg van whisky houdt. Zij geeft niet veel om hem. “Seks was onaangenamer dan modellenwerk, maar niet wezenlijk anders: een opeenvolging van bewegingen waar je na verloop van tijd aan wende.”
Lena’s werkelijke leven lijkt in weinig op haar droom. Toch vertelt zij Oksana niet wat er aan de hand is. Oksana jaagt ondertussen haar eigen droom na: afvallen en net zo slank worden als Lena. Het forum voelt zij meer en meer als een bedreiging. Ondertussen verdiept zij zich in het dagelijks leven tijdens het beleg. Zij leest de meest afschuwelijke verhalen hierover. Oksana leert een jongen kennen. Ook zijn leven is een treurige puinhoop: vader weg, moeder alcoholiste en geen geld voor wat dan ook. De twee krijgen iets maar Oksana verlangt vooral naar Lena, die na drie maanden terugkeert in haar oude buurt.
Het onderwerp in Het Leningrad dieet is ten eerste de relatie tussen de twee meisjes, maar het boek gaat vooral over schijnwerelden: de online wereld van extreme afvallers en de modellenwereld. Schijn en werkelijkheid lopen flink door elkaar. Als de modellen in he weekend op pad gaan zien ze eruit “als hun eigen Instagramselfies.” Het krijgen van complimenten is bijzonder belangrijk, ook voor Oksana. Zij twijfelt over het delen van haar receptenkennis, maar het geeft haar ook een goed gevoel: “iets wat zo veel liefde, digitale hartjes en positieve feedback opriep, kon toch niet fundamenteel verkeerd zijn?”
Tot het einde toe blijft Het Leningrad dieet boeien. De lichte toon is goed gekozen. Kolosowa laat allerlei mooie details voorbij komen en slaat zijpaden in, maar nergens onderbreekt zij het strakke verloop van het verhaal. Het boek lijkt uit de losse pols geschreven, maar de structuur is bijna ongemerkt heel slim opgebouwd. Ik hoop in de toekomst meer boeken van haar te lezen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten