Deze tweede
roman van Marijke Schermer is compacter en scherper dan haar debuut Mensen in
de zon. Compacter, omdat het aantal personages is beperkt, scherper omdat zij
volledig vanuit de getraumatiseerde Emilia dit huwelijksverhaal beschrijft. Je
zit er als lezer middenin, onder de huid van Emilia.
Emilia is
getrouwd met Bruch. Zij hebben twee kinderen. Enige jaren terug heeft het gezin
de drukke hoofdstad ingeruild voor een dorp. Hun dijkhuis is aan verbouwing
toe. Toen zij net verhuisde hadden zij grote verbouwplannen, maar zij stelden
deze uit. Nu lopen er werkmannen door het huis, geen handige planning. Er is
veel regen voorspeld. Kan hun buitendijkse huis deze waterstijging aan?
Bovendien wordt zij sinds kort geplaagd door de herinnering aan een nare
ervaring van vroeger.
Emilia
wordt op een avond in het theater onverwacht van achteren gegrepen. Zij raakt
in een panische angst. De gebeurtenis van vroeger is terug. “In haar
strottenhoofd kruipt de herinnering aan een zomeravond omhoog, een herinnering
die ze met succes in een uithoek van haar systeem in sluimerstand gebracht en
opgeborgen heeft.” Het gebeurde vlak voordat zij met Bruch ging samenwonen. Zij
heeft er nooit met haar man over gesproken en voelt zich hier schuldig over. Zij
wordt vanaf dat moment verscheurd door twijfel. “Het is raar dat zij al die
jaren niks gezegd heeft, maar hoe vreemd is het eigenlijk dat hij haar al die
jaren niets heeft gevraagd?”
Bruch is
arts, een man uit één stuk, die het liefst recht op zijn doel afgaat. Hij kan niet goed omgaan
met het vreemde gedrag dat Emilia de laatste tijd vertoond. Zij komt te laat op
afspraken en wil zelfs haar werk opzeggen. Bruch verdenkt haar van overspel. Hoe
kan zij ooit nog beginnen over die gebeurtenis. “Het zal gaan over het waarom
van het verzwijgen in plaatst van over de gebeurtenis zelf.” Hun huwelijk was ogenschijnlijk
goed. Maar als Emilia terugdenkt dan was zij alleen de eerste weken in hun
dijkhuis gelukkig. Maar in deze herinneringen komt haar man nauwelijks voor.
In de dagen
dat Leo naar zijn werk was en zij alleen met haar eerste kind thuis bleef,
speelde zij een mens als er mensen langskwamen. “Maar als ze alleen was, dan
was ze een dier. Dan lag ze in de serre met Leo op de bank, dan likte ze zijn
gezicht schoon na het drinken, dan liep ze langs het water met zijn kleine lijf
in een doek op haar lijf gebonden, dan gromde ze tegen de kat.”
De manier
waarop Bruch haar ooit ten huwelijk vroeg was al een misverstand. Eerst zei zij
op die prachtige vakantiedag nee. Maar eigenlijk wist zij het niet. Zij was in
verwarring. Toen zij later toch ja zei, verstond hij haar niet. De traumatische
gebeurtenis had zij verdrongen. Het verzwijgen is een leugen, maar er viel tot
nu toe mee te leven. “Een huwelijk was in heel veel gevallen niets anders dan
een kinderachtig rollenspel.”
Schermer weet
meesterlijk de geestelijke worsteling van Emilia te verbeelden. Communiceren
valt haar moeilijk. Haar man gedraagt zich stug. Het lukt haar niet tot hem
door te dringen. Alles wordt door Bruch anders begrepen. Je wordt door Schermer
haar gedachtewereld ingetrokken en voelt haar spanning en emotie. In korte tijd
brokkelt de façade van hun huwelijk af. Is de reden wel het verzwijgen van het
trauma?
Wanneer het
water hen aan de lippen staat, weet Schermer het verhaal een verrassende draai
te geven. Je beseft natuurlijk wel dat het slecht zal aflopen, maar de vorm is mooi.
Marijke Schermer schrijft heel direct en helder. Elke pagina is het lezen meer
dan waard. En Noodweer leent zich goed om eruit te citeren. Daarom tot slot
nog een citaat uit deze prachtige roman. Emilia bedenkt dat zij ondanks alle
spoken in haar hoofd de werkdag moet beginnen: “Je verplichtingen nakomen is de
minst gecompliceerde manier om aan de krankzinnigheid te ontsnappen.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten