Gyz La
Rivière is beeldend kunstenaar, filmmaker, schrijver en nog veel meer. En hij
is bovenal Rotterdammer. Al enige jaren
is hij bezig met een onderzoek tussen de broedersteden Napels, Marseille,
Liverpool en Rotterdam. De eerste serieuze publicatie voor dit project is ‘New
Neapolis’. Bij de presentatie in Worm op 22 januari noemde ik het per ongeluk
een boekje. Maar in vergelijking met zijn vorig jaar verschenen kolossale
beeldenboek Rome’dam is alles een boekje.
Hier zit
gelijk mijn voornaamste kritiek op New Neapolis. Het uitgangspunt is boeiend:
een vergelijking van steden die veel met elkaar gemeen hebben (havenstad,
ongepolijst, tweede of derde stad van een land) en die niet eerder zo in de
breedte naast elkaar gezet zijn. De vorm valt echter tegen. Het boek is
tweetalig: Italiaans en (Nederlands-)Engels en het formaat is te klein om de
vele foto’s goed te laten uitkomen. In Rome’dam liet Gyz La Rivière zien hoe
beeld en tekst optimaal in elkaar kunnen overlopen en elkaar kunnen versterken.
Met de kleine zwart-witfoto’s in ‘New Neapolis’ komt dit gewoon niet goed over.
Wat Gyz La
Rivière inhoudelijk laat zien is wel interessant. Zijn boek is geen logisch
geordend geheel. Hij deelt zijn tekst in hoofdstukken in met titels als Urban
Renewal, Poor Rotterdam en Working Class, maar de onderwerpen waar hij vol
enthousiasme over schrijft lopen moeiteloos in elkaar over: voetbal,
stadshervorming, gangs en beroemde inwoners uit Rotterdam en Napels, zoals
Maradonna, Goethe, Oscar Wilde en Boefje. Hij maakt geen onderscheid tussen
hoge en lage cultuur, maar vangt associatief en met persoonlijke verhalen de
stadscultuur van beide steden.
Vanaf het
moment dat hij voor het eerst in Napels rondliep voelde hij dat het een stad is
van de werkende klasse. In Napels is de gewone man nog niet uit het centrum
verdreven, iets wat je ziet gebeuren in steden als Venetië en Amsterdam. Het
centrum kent ook vele kleine straatjes en steegjes. Dit heeft de stad niet met
Rotterdam gemeen. Toch ziet Gyz La Rivière overeenkomsten, vooral het
straatleven. Beide zijn het steden waar het gebeurt op straat. Kunst, cultuur,
muziek, worden minder van bovenaf gereguleerd, maar meer door de straatcultuur
in gang gezet. Hij is hier soms wat nostalgisch, vooral wanneer hij straatbendes
bespreekt en moeiteloos overstapt op de Gomorra. De Gomorra was ooit een
antwoord en een redelijk alternatief voor de bestaande corrupte
machtsstructuur, nu is het gewoon georganiseerde misdaad.
Tussen de
associaties en prettige zijpaden door stelt Gyz La Rivière interessante vragen.
De belangrijkste vraag draait om de toekomst van de Europese stad. Het
vertrouwen in de Europese Unie is danig afgenomen. Kan in plaats van het land
of het continent, juist de stad in Europa het nieuwe samenbindende element
zijn? De trek naar de stad houdt voorlopig aan. Het aantal stadsbewoners
tegenover bewoners van het platteland neemt vooralsnog toe.
Hoe dit
zich cultureel precies zal ontwikkelen valt niet te voorspellen, maar het
aangaan van nieuwe verbintenissen met andere steden is een goed initiatief.
‘New Neapolis’ is een eerste stap in een lopend onderzoek. Er komt een
tentoonstelling het Museum Rotterdam en Gyz La Rivière werkt door aan zijn
boeken over Liverpool, Marseille en hopelijk nog meer Europese steden. Voor
Polen lijken mij de havensteden Szczecin of Gdansk in aanmerking komen. Ik kijk
ernaar uit.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten