Thomas Bernhard – Een kind

Thomas Bernhard (1931-1989) was een vermaarde Oostenrijkse schrijver uit de vorige eeuw. In de eerste plaats was hij toneelschrijver maar in Nederland is hij vooral bekend om zijn veelal korte romans waarin hij consequent zijn zwartgallige kijk op het leven toont. Twee uitgeverijen brengen de laatste jaren veel werk van hem uit, uitgeverij IJzer en uitgeverij Vleugels. Bij de laatste is Een kind verschenen, vertaald door Ria van Hengel.

Hester van Hasselt, Bianca Sistermans - Een mogelijk begin van veel

Bij het lezen poëzie gaat het in de eerste plaats om de tekst. Een tekst spreekt je aan of niet. Soms dringt een gedicht na een aantal keren lezen pas goed bij je binnen. Het verhaal achter de tekst kan daarbij helpen. Verschillende dichters of bepaalde gedichten ben ik meer gaan waarderen na een optreden van de dichter, na het lezen van een aanstekelijk recensie of na het horen van een interview. In Een Mogelijk begin van veel zijn 29 interviews met belangrijke Nederlandse dichters gebundeld.

Midas Dekkers – Wat loopt daar? Een biologische kijk op rassen

Midas Dekkers is een bekende Nederlander die geregeld op televisie zijn onderkoelde mening geeft over allerlei menselijke gedrag. Graag relativeert hij dingen waar andere mensen nogal warm voor lopen zoals sporten en kinderen krijgen. Hij presenteert zich dan graag als wetenschapper, die objectief stelling neemt, altijd met de nodige humor. In Wat loopt daar? is hij op en top de bioloog. Hij geeft zijn kijk op het begrip ras en betrekt in zijn verhaal tallozen onderwerpen, wanneer die maar enigszins met het onderwerp te maken hebben. 

 

Gary Cross - A social history of Leisure since 1600

Vrije tijd is het tegendeel van werk. Het belang van het tweede lijkt vanzelfsprekend, zonder werk geen inkomen. Onder historici, vooral linkse historici, was het onderwerp werk lange tijd erg populair: de arbeider en de arbeidersbeweging als onderzoeksobject, als tegenhanger van de geschiedenis van staatslieden, generaals en andere ‘grote mannen’. Gary Cross schreef met dit boek (uit 1990) een brede geschiedenis van de vrije tijd. Een onderwerp dat lange tijd werd veronachtzaamd onder zijn vakgenoten.

Marten Toonder – De Maanblaffers

De Bezige Bij brengt met regelmaat Bommelverhalen opnieuw uit die aansluiten op de actualiteit. In 2021 verscheen in deze reeks De Maanblaffers, als nepnieuwseditie met een voorwoord van Huib Modderkolk. In Rommeldam doet het verhaal de ronde dat de stad belaagd wordt door Maanblaffers. Het is niet helemaal duidelijk hoe zij eruitzien – zij kunnen zich goed vermommen – maar gevaarlijk zijn ze. Iedereen kan een Maanblaffer zijn. Dit verhaal uit 1967 is actueel, maar je kunt ook zeggen dat het universeel is. Nepnieuws verspreiden, verraders aanwijzen, de macht grijpen en zuiveringen doorvoeren is al zo oud als de mensheid.

Karel Capek – Leven en werk van de componist Foltyn

Karel Čapek behoort samen met Bohumil Hrabal tot mijn favoriete Tsjechische schrijvers. Hrabal heeft een herkenbare stijl. Wat hij schrijft aan wonderlijke verhalen lijkt puur verzonnen, maar het meeste is autobiografisch. Hij heeft gewoon een bizarre kijk op de wereld. Karel Čapek is een ander slag schrijver. Zijn stijl is juist niet herkenbaar. Hij heeft allerlei genres uitgeoefend en probeert in ieder boek iets nieuws uit. Čapek heeft wel net als Hrabal plezier in het beschrijven van vreemde gebeurtenissen en excentrieke personages. 

Anna Enquist – Sloop

Bij het werk van Anna Enquist heb ik een beetje een dubbel gevoel. Ik bewonder haar, heb al haar romans gelezen en ken haar poëzie. Ik begin altijd met plezier aan een boek, maar halverwege raak ik vaak wat ontmoedigd om verder te lezen. Dat heeft te maken met de schurende karakters die zij opvoert, maar ook met de voorspelbaarheid van de loop van een verhaal. 

 

Wlodzimierz Odojewski – Verdraaide tijd

In 2019 verscheen de Nederlandse vertaling van Een zomer in Venetië van Włodzimierz Odojewski (1930-2016). Het was de eerste kennismaking met deze in Polen vrij bekende schrijver van romans, korte verhalen, poëzie en toneel. Onlangs verscheen Verdraaide tijd, ook vertaald door Charlotte Pothuizen.

Lidia Ginzburg – Omsingeld, notities van een belegerde

 

Het beleg van Leningrad in de Tweede Wereldoorlog duurde 900 dagen. Drie miljoen inwoners waren afgesloten van de buitenwereld. Een miljoen Sovjetburgers kwamen om het leven, voornamelijk door ondervoeding. Lidia Ginzburg (1901-1990) - schrijver en literatuurcriticus - was een van de inwoners. Zij publiceerde dit verslag van het beleg in 1984. De Nederlandse vertaling door Jan Robert Braat verscheen in 1988.

 

Emmanuel Carrere – Yoga

Emmanuel Carrère is een bekende Franse schrijver van fictie en non-fictie. In zijn geboorteland is hij overladen met prijzen. Ik kende de schrijver niet, maar las dat er al een hele reeks boeken van hem vertaald is in het Nederlands. Yoga is uit 2020 en werd in 2021 vertaald door Floor Bosboom. Op het omslag staat dat het een roman is, maar het verhaal gaat over de schrijver en niets anders. In het boek zelf geeft hij aan welke personages hij verzonnen heeft. Maar vertrouw nooit een schrijver.

Marijke Schermer – Gods wegen

Marijke Schermer is toneelschrijver en regisseur. Zij schreef ook drie sterke romans. De laatste uit 2019 was Liefde, als dat het is. Haar romans kenmerken zich door een verzorgde stijl. Zij schrijft over gewone mensen die met elkaar trachten samen te leven. Door misverstanden en onbegrip vallen verbanden uit elkaar. 

 

Louter leugens & Poespas

 

De twee titels in dit deel van de verzamelde Kronkels stammen uit 1951 en 1952. De meeste stukjes had ik al eens gelezen. Poespas gaat grotendeels over katten en hier en daar een ander dier. Sommige stukjes zijn wat oubollig en het taalgebruik van Carmiggelt is ook niet van deze tijd. Je komt woorden tegen waarvan je meteen denk, jammer dat deze niet meer worden gebruikt.