Annie Ernaux – Het voorval

Ik kende de beroemde Franse schrijfster Annie Ernaux slechts van naam. Haar werk is sterk autobiografisch en maatschappelijk. Les Années uit 2008 wordt als haar hoofdwerk beschouwd. In 2020 verscheen de Nederlandse vertaling van Rokus Hofstede. Daarnaast is er een aantal novellen van haar vertaald in het Nederlands waarvan L'Événement er één is. Het boek uit 2000 is vertaald door Irene Beckers, 

 

In Het voorval doet Ernaux verslag van een abortus die zij onderging in haar studententijd. Verslag doen is een goede term hiervoor. Heel feitelijk beschrijft zij welke stappen zij doet om iemand te vinden die haar kan helpen. Het is begin jaren zestig en abortus is nog verboden in Frankrijk. Het vreemde is dat door haar precieze beschrijvingen sommige personages juist extra afstandelijk en kil overkomen. Zij vindt in eerste instantie bij niemand steun. De dokter is een hork en een aantal studiegenoten vindt het vooral spannend. De man die haar zwanger heeft gemaakt is uit beeld en voelt zich niet verantwoordelijk. Zij staat er dus alleen voor.

 

De abortus die zij uiteindelijk ondergaat verloopt niet voorspoedig. Ernaux schuwt de details niet. Na aanhoudende bloedingen belandt zij in een ziekenhuis. De dokter en de coassistent zien haar als een minderwaardig schepsel, maar als zij later ontdekken dat zij een studente is veranderen zij van houding. Zij wisten niet dat zij een van hen was, anders hadden zij haar wel anders behandeld. Abortus is natuurlijk verboden, maar hoe je gezien wordt, hangt af van de klasse waartoe je behoort. Wanneer zij eenmaal is hersteld, merkt ze dit nogmaals. Van diverse kanten hoort zij hoe makkelijk zij dichter in de buurt terecht had gekund, als zij maar de juiste contacten had aangeboord. 

 

Ik hoorde deze novelle als luisterboek en de keurige stem bepaalde voor mij deels de sfeer van dit boek. Het klonk vooral ouderwets en uit een andere tijd. Door de beschrijving van details uit haar tijd wordt dit nog versterkt. Marja Pruis betoogt in het nawoord dat het boek geen historisch verhaal is maar juist heel actueel is. Gezien de strengere wetgeving voor abortus in bijvoorbeeld Polen en de V.S. heeft zij hier helemaal gelijk in. Wat Pruis ook benoemt is dat er zeer weinig romans bestaan over abortus. Ik kon er inderdaad ook niet zo snel een bedenken. Wat dat betreft is het een uniek boek. Ik ben zeker van plan meer van Annie Enraux te gaan lezen.