Ine Boermans – Een opsomming van tekortkomingen

Ine Boermans studeerde aan de kunstacademie en had een galerie. Sinds 2016 schrijft zij. Zij volgde een schrijfcursus bij Nicolien Mizee. Een opsomming van tekortkomingen is de debuutroman van Boermans. Vanaf de eerste pagina was ik verkocht. “De wachtkamer ruikt naar wc’s die te weinig zijn doorgespoeld. Aan een muur naast de deur hangen informatieve posters: een oproep voor de Nationale Depressiedag van twee jaar geleden en een oude cursus Intuïtief ademen. BEGIN NU MET ADEMEN staat er in grote letters. Mijn nieuwe psych heeft een vriendelijk, vierkant hoofd, een ruimvallende mintgroene bloes en een grote bril. De foto op zijn website is van jaren geleden. Hij wil weten waarom ik er ben.” Na deze beginzinnen wil je toch meteen het hele boek uitlezen!

De hoofdpersoon in de roman is Lot. Zij is bij deze psychiater omdat zij dwangmatig de vreselijkste dingen bedenkt. Samen met deze man onderzoekt ze haar jeugd en de relatie met haar ouders. Haar moeder had een losse levensstijl en gaf haar veel vrijheid. Zij verhuisden vaak en woonden in allerlei akelige gehuchten in Drenthe. Haar moeder stierf vrij jong. Bij haar vader kwam zij regelmatig. Zij woonde er zelfs als puber een tijdje. Maar het was niet uit te houden bij deze narcistische man en zijn tweede echtgenote. Wanneer hij iets vindt moet zijn dochter ermee instemmen. Hij vindt het eten, sardientjes uit blik, lekker; dochter moet dat ook vinden. Hij is woedend en gooit een mok tegen de muur kapot. Even later lacht hij het weg. Dochter moet het ook grappig vinden. “Mijn vader bepaalde hoe ik me voelde, niet ikzelf.” Haar vader kan uitsluitend negatief over haar moeder praten. Opmerkelijk is dat hij na haar dood omslaat. Hij praat met zijn dochter over haar in bewoordingen als ‘haha, die moeder van je, dat was me er eentje.’ Hij eigent zich haar toe. Voor zijn dochters verdriet is uiteraard geen ruimte. Later breekt hij met zijn dochter en schrijft haar keer op keer brieven vol verwijten. Hij noemt haar ondankbaar, omdat zij bijvoorbeeld zijn gebakken aardappeltjes niet op waarde schatte. Later geeft hij haar telkens nog een kans en wil hij haar zien. Na zo’n bezoek volgt er weer een woedende brief.

 

Boermans beschrijft zo in korte hoofdstukken haar jeugd. Tussendoor vinden er gesprekken met haar psychiater plaats en schrijft zij brieven aan haar overleden moeder. De vernederingen door de vader zijn heel voelbaar, net als het verdriet over haar overleden moeder. Het knappe is dat Boermans het zo beschrijft dat je zowel het pijnlijke als het humoristische in gelijke mate beleeft. Haar stijl is uiterst verzorgd. Ze gebruikt geen overbodige woorden. Op ieder pagina was ik nieuwsgierig naar de volgende zin. Een opsomming van tekortkomingen vind ik een van de beste debuten van de laatste tijd. In mijn top tien van het jaar 2021 zal het een hoge plaats innemen.

 

Je kunt eindeloos citeren uit de roman. Om iets van haar stijl te laten zien geef ik tot slot een wat langer citaat. De psychiater heeft haar vader zonder meer gediagnosticeerd als een narcistische persoonlijkheid. Hij vertelt over zijn ervaring met een dergelijk persoon.

 

‘Ik heb laatst een cursus narcisme gevolgd’, zegt de psych. ‘Die werd gegeven door een psychiater die zelf narcist is. Een ervaringsdeskundige zeg maar.’ Hij kijkt een tijdje met een glimlach naar het skelet in de hoek. ‘Tijdens de cursus werd hij erg vaak boos op ons,’ gaat hij verder, ‘vooral als we vroegen of het niet lastig was om een narcist te zijn. Omdat het niet zo goed te boek staat. PRAAT ME GEEN PROBLEEM AAN! zei die narcistische cursusleider toen, en later schreeuwde hij dat nog een paar keer. We hebben er ook voor betaald.’ De psych glimlacht geamuseerd. Het was het geld duidelijk waard.’