Iduna Paalman - Bewijs van bewaring

 Voor het winternummer van Awater (2023) schreef ik de volgende recensie:

 

Iduna Paalman debuteerde in 2019 met De grom uit de hond halen, een alom geprezen bundel die leest als een weldoordachte eenheid. Deze eenheid ontstond tijdens het samenstellen van de bundel. Bij Bewijs van bewaring ging zij anders te werk. Paalman is naast dichter en leraar Duits ook historicus. Zij deed onderzoek in archieven op zoek naar wat zich schuilhoudt in de hoeken van de geschiedenis. Haar onderzoek leidde naar verborgen levens van vrouwen. De keuze welke verhalen op te nemen in de bundel zal ingegeven zijn door de vraag of ze er poëzie van kon maken? Daar is zij in geslaagd.

Kieran Setiya - Life is hard

 

Kieran Setiya is hoogleraar in Massachusetts. Hij houdt zich bezig met ethiek, kennisleer en The philosophy of mind. Hij maakt een podcast en zet zich in om een breder publiek kennis te laten maken met filosofie. Zijn boek Life is hard sluit hierop aan; het heeft als ondertitel How philosophy can help us find our way.

 

Tommy Wieringa – Nirwana

 

Het nieuwe boek van Tommy Wieringa is bijna 500 pagina’s dik en wordt op de achterflap een epos genoemd. Het verhaal draait om de familie Adema. Grootvader Willem Adema was grootondernemer en heeft na de Tweede Wereldoorlog een zeer succesvol offshorebedrijf opgericht. Zijn kleinzoon Hugo is kunstenaar en een totaal ander persoon dan zijn opa en dan zijn tweelingbroer die naar zijn opa is vernoemd. De twee hadden als kind al voortdurend ruzie. Dat was de reden dat Hugo als puber een paar jaar in het grote huis bij zijn opa heeft gewoond. Het verhaal van Nirwana wordt verteld vanuit Hugo en de voornaamste verhaallijn gaat over de nu honderdjarige grootvader die in de oorlog een fanatieke SS’er was. Voor de oorlog had hij al bewondering voor het nationaalsocialisme en erna bleef hij en veel familieleden met hem het extreemrechtse gedachtengoed trouw. Hugo duikt in het verleden van zijn grootvader.

 

Olga Tokarczuk – Empusion

 

Iedere roman van de Poolse Nobelprijswinnaar Olga Tokarczuk is bijzonder. Haar manier van vertellen en van een verhaal opbouwen is meestal afwijkend van wat in de Nederlandse literatuur gebruikelijk is. Daarom begrijp ik ook dat niet iedereen haar boeken waardeert. Het is anders dan wat de gemiddelde lezer gewend is te lezen. Haar nieuwste roman Empusion is vertaald door Karel Lesman. Het verhaal speelt aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. In het najaar van 1913 komt Mieczysław Wojnicz aan in een sanatorium in een afgelegen bergdorp in Silezië. De jongeman is door zijn vader vanuit Lemberg hierheen gestuurd. De speciale lucht, waarvan gezegd wordt gezegd dat die de zwaarste gevallen geneest, zal hem goed doen.

 

Frans Stuger – Een lichaam in de lente

Het was lang geleden dat ik iets van Frans Stüger las. Hij debuteerde in 1975 met de korte roman De gedachte, In de jaren tachtig verschenen er nog drie romans, waarvan ik vooral Desillusies sterk vond. Daarna ben ik hem uit het oog verloren. Een lichaam in de lente is uit 1997 en is één deel van een vierluik met telkens de naam van een seizoen in de titel. Hoofdpersoon is in alle delen Hugo Zandman, een eenzame vrijgezel die hunkert naar liefde. 

Josh Ritter - Bright’s passage

Josh Ritter is naast schrijver vooral muzikant en een hele goeie songwriter. Onlangs zag ik hem in Rotterdam met zijn band optreden. Hij heeft twee romans op zijn naam staan waarvan Bright’s passage uit 2011 zijn debuut is. Het verhaal gaat over een Amerikaanse soldaat die met een shellshock terugkeert uit de Eerste Wereldoorlog en over het leven op het Amerikaanse platteland in deze periode. Daarbij zit er een spannende verhaallijn in het boek. 

Johanna Hedva – Theorie van de Zieke Vrouw

 

Johanna Hedva is een Koreaans-Amerikaanse allround kunstenaar. Hedva maakt muziek, beeldende kunst, geeft performances en schrijft. Theorie van de Zieke Vrouw is een analyse van het eigen zieke lichaam, maar draagt veel verder. Hedva onderzoekt onder meer hoe je politiek zichtbaar kunt zijn als je gedwongen bent bed te houden wegens ziekte. 

Judith Visser – Het meisje met de halve ster

 

Judith Visser is een veelzijdig schrijfster. Zij schreef romans, (jeugd)thrillers en een kinderboek. In 2018 verraste zij haar lezers met Zondagskind, waarin zij het autobiografische verhaal van een kind met autisme vertelde. In 2020 kwam het vervolg Zondagsleven uit, dat evenveel waardering kreeg. Al langere tijd had zij een boek in haar hoofd dat moest spelen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook werd haar weleens gevraagd wanneer zij een boek over de wolf zou schrijven. In Het meisje met de halve ster heeft Judith Visser beide onderwerpen samengebracht. 

Vic van de Reijt – De ontdekking van Elsschot

 

Karel van het Reve was een groot liefhebber van het werk van Willem Elsschot. In 1977 voorspelde hij dat het wel twintig, dertig jaar zou duren voordat Elsschot erkend zou worden als een van onze grootste schrijvers. Hij kreeg gelijk. Er kwamen heruitgaven tot stand, vertalingen, een mooie editie van zijn verzameld werk, een biografie en een brievenboek. Er bestaat zelfs een Elsschot-genootschap. Niet in de laatste plaats droeg Vic van de Reijt bij aan deze bredere belangstelling en waardering voor Elsschot. Hij schreef zijn biografie en gaf zijn brieven uit. Maar het onderzoek gaat nog altijd door. Er was eind jaren zeventig nog weinig over de schrijver Elsschot en de persoon Alfons de Ridder bekend. In deze bundeling van veertig stukken over de grote schrijver krijg je inzicht in dit onderzoek en word je meegenomen in de vrolijke obsessies van Vic van de Reijt. 

 

Wilfried de Jong - Schwung

 

Wilfried de Jong is naast Rotterdammer, theatermaker en televisiepresentator ook schrijver. Hij schrijft columns en sportverhalen en heeft een aantal bundels met korte verhalen op zijn naam staan. Schwung uit 2023 bevat tien verhalen en een blues, zoals op het mooie omslag staat vermeld. De hoofdpersoon in de meeste verhalen is een man die veel wegheeft van Wilfried de Jong. 

Elisabeth van Nimwegen – Onderdak

Een stuk van Sander Kollaard over Elisabeth van Nimwegen bracht mij ertoe dit bijzondere boek te lezen. Onderdak uit 2018 is de tweede roman van Van Nimwegen, die ook actrice is en voor verschillende media werkt als presentatrice. In Onderdak vertelt zij het claustrofobische verhaal van Andrea, een vrouw die zich terugtrekt uit de wereld.

 

Fumiko Miura – Polderjapanner

 

Fumiko Miura is geboren in een dorp in Japan en woont al langere tijd in Nederland. In Polderjapanner beschrijft zij haar ervaringen als Japanse die kennismaakt met de Nederlandse samenleving. In Japan ontmoette zij haar latere man. Zij leeft in twee culturen en schrijft geestig over ongemakken en sluimerende vooroordelen die dit oplevert.