woensdag 21 december 2016

Walter van den Berg – Schuld

‘Schuld’ werd begin dit jaar door het DWDD-boekenpanel tot boek van een maand uitgeroepen. Elders werd het boek evenzeer positief besproken. Het is een vlot geschreven boek dat zich afspeelt in de blanke onderklasse in Amsterdam Nieuw-West. Ron komt net uit de gevangenis. Zijn zoon leidt zijn eigen leven. Een broer heeft zich aan het milieu onttrokken. Schuld is het bindende element. 

Ron noemt zich zanger Ronald. Hij treedt op voor bejaarden, vroeger ook in buurtcafés. Hij hoopte er geld mee te verdienen, of ieder geval erkenning te krijgen. Maar Ron kan eigenlijk niks. Als klusser is hij mislukt en als vrouwenredder heeft hij gefaald. Kevin is zijn zoon. De moeder is er lang gelden vandoor gegaan.

“Kevin heeft dat moment, dat weggaan, altijd gezien als het grote ding in zijn leven, maar ik denk dat al het andere dat erna kwam groter was. Ron was net zo’n slechte vader als zij een slechte moeder was geweest, en ik denk dat Kevin meer schade opliep door bij Ron te blijven dan zijn moeder ooit heeft aangericht door weg te gaan.”

‘Schuld’ is opgebouwd uit korte hoofdstukken die een naam en datum als titel hebben. Het verhaal verspringt in de tijd. Hiermee bouwt Van den Berg een mooie spanning op. Cruciaal is de datum 26 november 2013. Op die dag sloeg Ron iemand dood, staat er op de eerste pagina van het verhaal. Twee jaar later komt hij vrij en zoekt contact met zijn zoon en met Sandra, de vrouw die hij wil redden.

Waarschijnlijk zal hij wederom falen. Mislukkingen moeten betaald worden, bijvoorbeeld aan kruimelcrimineel Mo. Kevin werkt voor hem. Kevin is te slim voor dit milieu maar weet er optimaal van te profiteren. Mo krijgt ook nog geld van de man van Sandra, een agressieve militair.


Aan het eind van het boek is niemand een stap verder gekomen. Het inlossen van schulden was uiterlijke schijn. ‘Schuld’ wordt een rauw boek genoemd. Dat vind ik wel meevallen. De spanning tussen de vader en de zoon is prachtig weergegeven. Het boek staat vol clichés: bierdrinkende Polen, Marokkanen op scooters die laptops jatten en een broer die het zogenaamd beter weet en zijn neefje de les leest. Clichés zijn niet erg, maar de verrassende elementen uit dit boek zijn daardoor wat minder goed zichtbaar: bijvoorbeeld Ron als liedjeszanger, Kevin die een substituut voor zijn moeder zoekt en de plekken waar Ron moet slapen, zoals in de aanleunwoning van zijn tante.

Geen opmerkingen: