Deze verhalenbundel uit 2002 is een vertaling van verhalen die in 1988 zijn verschenen onder de titel Monsieur Thorpe et autres nouvelles. De verhalen stammen uit de jaren dertig. Sommige zijn in die jaren apart als novelle uitgegeven. In zijn verhalen gaat Bove op dezelfde manier te werk als in zijn romans. De hoofdpersonen verkeren in een situatie waaruit zij moeilijk los kunnen komen. Iemand komt net uit de gevangenis en weet niet wat hij moet doen, een kantoorklerk heeft de illusie dat hij toch minstens door enkele mensen wordt gerespecteerd omdat zijn vader een belangrijke generaal was. Of een schrijver heeft een mooie schrijfkamer en een vrouw die hem bewondert. Toch lukt het hem niet om iets fatsoenlijks op papier te krijgen. Andere schrijvers laten zo’n mislukkeling een ontwikkeling doormaken: er doet zich onverwacht een kans voor en het personage besluit alles om te gooien.
Bove doet dit meestal niet. Zijn kracht zit in de nauwkeurige beschrijvingen van wat zo’n persoon meemaakt (meestal niet veel), hoe zijn huis eruitziet of welke mensen hij ziet op een wandeling door de stad. Zijn personages mijmeringen, denken nostalgisch terug aan hun jeugd of fantaseren zonder tot daden te komen. Zijn karakters zijn vaak vastgeroest. Een man keert terug naar de houtzagerij waar hij jaren terug heeft gewerkt. Hij hoopt er weer aan de slag te kunnen, maar dit is onmogelijk gezien de reden voor zijn ontslag in die tijd. “De zagerij was mooier en groter geworden, en hij had met die veranderingen niets van doen.” De man zal altijd een buitenstaander blijven.
Wat Bove wel doet om de stilstand in zijn verhalen te doorbreken is het opvoeren van en absurd element of personage. Zo komt een jongeman die in Geneve studeert in contact met een vage vriend van zijn vader. Hij wordt voor een bezoek in zijn huis uitgenodigd. De man blijkt er vreemde gewoonten op na te houden en de andere twee bezoekers zijn ook moeilijk te duiden wezens. In een ander verhaal raakt de bankbediende van streek door een krankzinnige woede-uitbarsting van een klant. Dit zijn elementen van buitenaf die niets afdoen aan het onvermogen van de personages om te handelen. In de negen verhalen in deze bundel weet Emmanuel Bove genoeg te varieerden op dit thema om interessant te blijven. Zijn romans vind ik echter sterker. De verveling en de uitzichtloosheid van de hoofdpersonen krijgen hierin nog meer ruimte.
De bundel, die vertaald is door een heel team vertalers, bevat een nawoord van Anneke Alderlieste. Zij geeft een bekende schets van het leven van Bove en noemt andere schrijvers die zijn werk waardeerden, zoals Colette en Peter Handke. Leuk is dat zij Paul Léautaud citeert, een van mijn favoriete Franse schrijvers. Ik sluit af met het citeren van dit citaat, dat over een ander boek dan deze verhalenbundel gaat. “Het verhaal van een vrouw die met haar zoon, een jonge jongen nog, naar Parijs is gekomen om voor hem een positie te vinden, ze glijden beiden hoe langer hoe meer weg in de meest hopeloze misère, raken steeds dieper in het slop, moeder wordt min of meer gek en zoonlief springt uiteindelijk in het water. Een absolute nachtmerrie! Ik was helemaal verpletterd. Hoe komt een mens erbij zulke dingen te schrijven […]. Je ziet jezelf op die manier aftakelen. Dit soort boeken kun je maar beter niet lezen.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten