dinsdag 24 december 2019

John Fante – De geschiedenis van een hond


Ik kende van John Fante (1909-1983) Ask the dust en Wait Until Spring, Bandini, twee geweldige boeken, het tweede is ook prachtig verfilmd. De Italiaans-Amerikaanse schrijver was ik uit het oog verloren, maar onlangs zag ik dit boek in de winkel liggen en mijn nieuwsgierigheid was gewekt. My stupid dog werd samen met The Orgy postuum uitgegeven onder de titel West of Rome (1986). De hoofdpersoon in De geschiedenis van een hond is Henri Molise. Deze broodschrijver is ook de hoofdpersoon in The Brotherhood of the Grape uit 1977.

De geschiedenis van een hond is vooral een erg grappig boek. Het verhaal speelt in de jaren zestig. Henri wordt door zijn vrouw gebeld dat er een harig monster in de tuin ligt te slapen. Het blijkt een weggelopen Akita te zijn. De hond is groot en een beetje dom. Hij laat zijn dominantie vooral blijken door tegen alles en iedereen op te rijden. De hond wordt al snel Stupid genoemd. Henri en zijn vrouw willen het beest zo snel mogelijk kwijt, maar de hond heeft zich al in hun huis genesteld. Henri belooft zijn vrouw om de hond op het strand los te laten en aan zijn lot over te laten, maar hij raakt geïmponeerd door Stupid en besluit hem te houden. Vroeger had hij bulterriërs, waar hij nog  steeds met weemoed aan terugdenkt.

Het echtpaar Molise heeft drie jongens en één meisje, allen in de overgangsfase tussen kind en volwassenheid. Henri is een mislukt (scenario)schrijver. Hij droomde ooit van succes, maar ziet nu zelf ook in dat zijn werk weinig voorstelt. De weinige opdrachten die hij krijgt voor het schrijven van scenario’s geven hem geen bevrediging. Het liefst zou hij alles achter zich laten en naar Rome vertrekken.

Door Stupid lopen de spanningen in het gezin – die er toch al waren – hoog op. De ruzies worden door Fante heel geestig beschreven.. De kinderen willen eerst niets met Stupid te maken hebben. De vriend van de dochter wordt besprongen en bijna verkracht door Stupid. Een zoon wordt gebeten door hem en grijpt het letsel aan om de dienstplicht te ontlopen. Later sluit een andere zoon een innige vriendschap met Stupid. Henry voelt zich dan buitengesloten.

Opmerkelijk aan deze hoofdpersoon, van waaruit Fante het verhaal vertelt, is dat hij zijn kinderen op een terloopse manier haat. Hij ziet ze het liefst zo snel mogelijk het huis uit gaan. Toch is hij geen slechterik of een bijzonder wrede vader. Hij heeft zelfs iets vertederends. Onderkoeld stelt hij bij het pijnlijke vertrek van het tweede kind vast: 2 uit, 2 te gaan. Ik ken eigenlijk geen vergelijkbaar vaderfiguur in de literatuur. Wrede vaders zijn er genoeg, maar een vader die een sukkel is en zijn kinderen veracht, dat zie je zelden. Vaak houdt zo’n personages uiteindelijk toch van zijn kinderen. Henri niet. Maar het maakt hem niet onsympathiek.

Fante stapt af en toe uit het verhaal en uit het personage Henri en geeft dan een beschrijving van buitenaf. Deze beschrijvingen zijn erg geslaagd. “Naar men zei krankzinnig, leidend aan maagzweren, niet langer vergaderingen van de schrijversbond bezoekend, regelmatig gesignaleerd bij de slijterij en op het arbeidsbureau. Of wandelend langs het strand met een grote, oliedomme, gevaarlijke hond. Stomvervelende zak op feestjes, zanikend over de goede oude tijd. Laat zich avond aan avond vollopen en kijkt naar praatprogramma’s op de televisie. Ruzie gehad met agent, momenteel niet vertegenwoordigd. Praat dwangmatig over Rome. Zwerft doelloos over zijn terrein, ballen slaand met een niblick. Veracht door zijn vier kinderen. Oudste zoon wijst witte ras af en trouwt met zwarte. Tweede zoon reservist, wil toneelspeler worden. Derde zoon te jong om bij te dragen aan de desintegratie van het gezin. Dochter verliefd op strandschuimer. Trouwe vrouw voorziet in zijn persoonlijke behoeften, bereidt gezonde maaltijden van vla en zachtgekookte eieren, helpt hem dikwijls naar de wc.”

Het taalgebruik in dit citaat is niet kenmerkend voor het hele boek. Fante gebruikt veel dialoog. Het verhaal heeft mede hierdoor vaart. Jammer is dat er regelmatig kromme zinnen in het boek staan. Er ontbreken zelfs soms opeens woorden in een zin. Dit ligt vermoedelijk aan de vertaling en aan een slordige redactie. Dat is het enige punt van kritiek op dit komische en soms ontroerende verhaal. Het boek is dit jaar verfilmd, een Franse film met o.a. Charlotte Gainsbourg als de vrouw van Henri. Ik kijk ernaar uit.

Geen opmerkingen: