maandag 2 april 2018

Catherine Lacey – De Antwoorden

De achterflap van de Nederlandse vertaling van ‘The Answers’ staat vol jubelende citaten uit Amerikaanse recensies. Door de Nederlandse pers werd het boek ook vooral positief ontvangen. Na honderd pagina’s vroeg ik mij af waarom. Het verhaal wordt verteld door de ogen van Mary Parsons en speelt in New York. Zij zit op een dood punt in haar leven, heeft een vervelend baantje en kampt met schulden. Zij  heeft geen contact met haar familie en haar enige vriendin is een ongelooflijke zweefteef, maar toch lief voor haar.


De thema’s van ‘De Antwoorden’ zijn interessant. Hoe echt is liefde? In hoeverre kun  je gevoelens manipuleren? Is er wel verschil tussen acteren en leven? Lacey roept met haar boek dit soort vragen op vanuit een verrassende invalshoek. Kurt Sky, een bekende acteur/regisseur stelt zich beschikbaar voor een experiment, waarbij diverse ingehuurde vrouwen moeten voldoen aan zijn diverse behoeften. Er is o.a. een boze vriendin, een moederlijke vriendin en intellectuele vriendin. Zij werken met vaste scripts en krijgen sensoren op hun lichaam geplakt. Een onderzoeksteam volgt alles en manipuleert hen ook. Lacey wordt geselecteerd om de emotionele vriendin te spelen.

De eerste honderd pagina’s zijn nogal langdradig. Mary’s dagelijkse leven wordt uitvoerig beschreven. Zij lijdt aan allerlei pijnen. Haar vriendin helpt haar aan een nieuwe therapeut, Ed. Mary heeft baat bij zijn intensieve behandeling. Lacey neemt de tijd om de sessies te beschrijven. Mary’s vroegere leven komt voorbij, haar christelijke jeugd en het isolement waarin zij opgroeide. Lacey heeft de neiging om ook bij de andere karakters lang stil te staan bij hun achtergronden. Dit is niet allemaal even boeiend.

Het boek is zowel het verhaal van een vrouw die haar verleden moet verwerken, als een liefdesverhaal. Maar het is ook verhaal over omgaan met beroemdheid en een verhaal over onderdrukking en minachting voor vrouwen. Daarbij is de setting – het experiment – sciencefictionachtig. Alhoewel het manipuleren van gevoelens met electroden niet eens zo vergezocht is. Tot slot is het boek bij vlagen spannend. Maar het lijkt wel alsof Lacey uit deze veelheid niet kon kiezen. Het is te veel van alles, zodat niet alle verhalen even goed uit de verf komen.

Halverwege het boek werd ik gegrepen door het experiment. Het doel wordt uitgelegd door de onderzoekers en Lacey hint vooruit op allerlei dingen die mis kunnen gaan. Mooi is dat hier in een paar korte scenes grote ethische en filosofisch kwesties aan bod komen. De onderzoekers streven naar een methode om “een behandeling te vinden die mensen in staat stelt zelf te bepalen wat ze willen voelen en geen gevoelens meer te hebben waar ze niets beter van worden.” Later drukt een onderzoeker zich heel plastisch hierover uit: “gevoelens zijn data”.

Jammer is dat er weer allerlei verhaallijnen van ander vriendinnen van Kurt worden uitgediept. Bovendien is het merkwaardig dat Lacey wel veel informatie geeft, maar soms helemaal niet exact is. Zo is Kurt eens lusteloos en zet dan een “oude elpee” op. Lacey vertelt dat hij het derde nummer draait en blijft draaien, maar noemt niet om welk nummer het gaat.

In ‘De Antwoorden’ wordt een boeiend thema in een originele vorm gegoten, maar jammer is dat het boek focus mist. Voor mij had Lacey zich mogen beperken tot Mary’s huidige leven, haar relatie tot Kurt en het experiment met alle filosofische implicaties die dit oplevert.

Geen opmerkingen: