Koos van Zomeren – Haagse lente

Koos van Zomeren heeft een enorm oeuvre opgebouwd. Zijn thrillers kende ik nog niet. Hij schreef er tussen 1977 en 1982 negen. ‘Haagse lente’ uit 1981 is een politieke thriller. Dat wil zeggen, een politicus speelt een hoofdrol en er wordt een moord gepleegd. Verder heeft het weinig met het genre gemeen.

De verteller van het verhaal is Bob Vrolijk, journalist van het weekblad ‘Deze week’, een blad met blote vrouwen en smeuïge verhalen. De politicus is CDA-minister Drion, een conservatief die plotseling fel gekeerd is tegen het plaatsen van kernwapens. Terwijl journalisten zich afvragen wat de werkelijke reden van deze omslag is, wordt onthuld dat Drion tijdens de meidagen 1940 heeft gedeserteerd uit het leger.

Van Zomeren wekt voortdurend de suggestie dat er allerlei politieke spelletjes worden gespeeld, maar niets lijkt wat het is. De journalisten houden nogal van boute uitspraken als “Je weet bij die Christenen maar één ding zeker: het is altijd erger dan je denkt.” Bob Vrolijk is een cynicus: zonder principes, maar  wel degelijk geïnteresseerd in het echte verhaal achter Drion.

Het beeld dat Van Zomeren schetst van het politieke klimaat en het leven op krantenredacties eind jaren 70 is bijzonder geestig. Men zit voortdurend in de kroeg, leidt een losbandig seksueel leven en laat zich leiden door aanwijzingen uit de bovennatuurlijke wereld. De hoofdredacteur van ‘Deze Week’ heet Maliepaard, een wonderlijke maar zeer  treffende naam voor deze man.

In een tweede deel gaat Vrolijk naar Zuid-Limburg, naar het huis van Drion. Het verhaal neemt een andere wending. Hij komt terecht in een milieu van wrede bijgelovige Limburgers die dassen uitroeien en ontmoet een fanatieke, licht psychotische natuurbeschermer. Wanneer de boswachter wordt aangereden – of was het moord? –  gaat de natuurfanaat los.

Ook hier doorspekt Van Zomeren zijn verhaal met krasse uitspraken. Over een man op een racefiets: “waarschijnlijk een van die dwazen die een hartverlamming riskeren om hun conditie op peil te houden.” De natuurliefhebber heeft niet een hele optimistische kijk op het leven: “Het meest humane wat de mensheid kan doen is zichzelf opheffen.”  En zo begrijpt Vrolijk een moordenaar wel: “En een moord word je ook wel erg makkelijk gemaakt, als je er alleen maar je  gaspedaal voor hoeft in te trappen."

Je voelt natuurlijk aan dat er een link bestaat tussen de lokale strijd in Zuid-Limburg rond deze natuurbeschermer en de figuur Drion, vooral als zijn vrouw de zus blijkt te zijn van de vermoorde man. Bob Vrolijk lukt het een interview met de gekwelde minister te organiseren. Hij heeft een verhaal, maar alles loopt anders dan hij had verwacht. Hij vraagt zich af of hij niet is gefopt.

‘Haagse lente’ is meer een parodie dan een thriller, een parodie op het genre, maar ook op het journalistenbedrijf, op de dierenbescherming en op de politiek. Het is een onterecht vergeten boek dat ik uit de kelders van de bibliotheek wist op te diepen. Het staat wel niet in de kast, maar is gewoon uitleenbaar.