zondag 27 juli 2014

Hubert Mingarelli - Een maaltijd in de winter


Ik had nog nooit van Hubert Mingarelli gehoord. In Frankrijk is de schrijver, geboren in 1956,  redelijk bekend.  Hij schrijft romans en novellen. Een maaltijd in de winter uit 2012 is, voor zover ik heb kunnen nagaan, de eerste vertaling van zijn werk in het Nederlands.


Het verhaal speelt zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog; het decor is het Poolse platteland. Het is winter en ijskoud. In een Duits kamp vinden elke dag executies plaats. Drie wat oudere Duitse soldaten kunnen er niet meer tegen en vragen om ander werk. Zij krijgen de opdracht gevluchte Joden op te sporen.

Het verdere boek is één groot ethisch dilemma. Om het eigen geweten rust te gunnen en niet te hoeven moorden, gaan zij op zoek naar nog een extra slachtoffer… 

Zij vinden een Jood en nemen hem mee naar een leegstaande boerenhut. De drie mannen hebben honger en het is koud. Zij stoken de kachel op met het meubilair en brouwen een soep van hun meegebrachte etenswaren. 
Dan staat er een Poolse man aan de deur. Hij wil mee-eten en biedt de Duitsers in ruil hiervoor drank aan. Mingarelli zet de Pool neer als een Jodenhater. De drie soldaten zijn vooral met hun morele gevoelens bezig. Dat zij moordenaars zijn, wordt niet hardop gezegd. 

Wanneer de Joodse gevangene van de soep mag eten wordt het dilemma groter. Ga je iemand ombrengen die je eerst aan tafel hebt genodigd? Wanneer zij met lege handen in het kamp zouden aankomen worden zij de volgende dag weer ingezet om executies uit te voeren. Met deze jood is de kans groot dat zij in ieder geval de volgende dag hiervan zijn vrijgesteld.

Een van de mannen denkt aan later. Als het geweten gaat knagen, kunnen zij denken aan deze ene jood die zij de vrijheid en leven gunden. Zij houden zichzelf natuurlijk voor de gek. De Jood hebben zij eerst zelf gevangen.

Een maaltijd in de winter draait voortdurend om dit egoïstische dilemma. De Jood en de Pool worden als primitieve dieren beschreven. Zij komen niet aan het woord, brabbelen soms wat. De ethiek geldt alleen voor de drie Duitsers. Wat dat betreft is het een ranzig boek. Misschien was dat de bedoeling van de schrijver, maar ik vrees van niet.

Geen opmerkingen: