woensdag 23 juli 2014

Anna Enquist - Kool!


Anna Enquist is schrijfster en psychoanalytica. Ook speelt zij klassiek piano. Toch ietwat verbaasd was ik toen een tijdje geleden hoorde dat zij een fanatiek voetballiefhebster en Feyenoordfan is. Zij publiceert regelmatig in het voetbaltijdschrift Hard Gras. In Kool! zijn deze stukken gebundeld.

Enquist schrijft over voetballers als Ove Kindvall en Winston Bogarde. Zij interviewt hen en beschrijft ook hoe zij op weg gaat naar het interview. Ze is dan nerveus want ze ziet een van haar idolen van dichtbij. Zij vraagt naar de persoonlijke achtergronden, naar wat hen dreef en hoe zij terugkijken op hun carrières. Zij houdt natuurlijk wel haar psychologische blik.

In andere verhalen spelen niet de idolen een rol, maar het voetballen zelf. Vaak zijn de hoofdpersonen kinderen. Prachtig is het eerste verhaal: Grieks voetbal. Het speelt in de jaren 50. Op het werkeiland Lelystad wonen maar tien kinderen. Er arriveert een meester, want de ouders lukt het onderwijzen niet. Naast lesgeven traint hij de kinderen. 

Er is een voetbalwedstrijd in aantocht met kinderen uit Nijkerk. De meester ontpopt zich als een Spartaan. Hij verwacht van de kinderen een even harde discipline als hij zichzelf oplegt. Ze trainen elke dag en kunnen volgens de meester niet verliezen. De dag komt en het ontstellende gebeurt. Ze zijn niet sterk genoeg. De meester wordt gek. 

Even mooi is een ander jaren 50 verhaal: Honger. Hierin is een jong meisje verliefd op Jaak. Hij werkt in een cafetaria maar is vooral voetballer. Samen met haar vriendin gaat zij naar een belangrijke wedstrijd om hem te zien. Na afloop is zij samen met hem. Hij is anders, ruwer en wil dingen die zij niet wil.

Naast interviews en verhalen bevat deze bundel ook gedichten van Enquist. Mij spreken ze niet zo erg aan. Wel bevalt mij haar verhandeling over de agressie binnen het voetbal, een drift naast de lust die voetbal is. 

„Het fraaie gladde ijs van de sportieve wedstrijd wordt gedragen door het troebele water van geweld. Voetbal is het meeslependst als het zich afspeelt op de rand van de destructieve doorbraak, als de kans op echt vechten zinderend voelbaar is, als er doden zouden kunnen vallen. Voetbal is oorlog.”  Verderop geeft zij aan dat de spelers soldaten zijn en Marco van Basten een oorlogsinvalide.

Geen opmerkingen: