Judith Visser – Zondagskracht

 

Na Zondagskind en Zondagsleven verscheen onlangs het derde deel over het leven van Jasmijn Vink, het alter ego van Judith Visser, dat net als zij autisme heeft en daarom streeft naar rust en structuur. Het eerste deel draaide om de kindertijd van Jasmijn, het tweede ging vooral over werk, zelfstandig wonen en het hebben van een relatie door de ogen van iemand met autisme. In Zondagskracht is Jasmijn een bekende auteur en woont zij met haar vriend in een dorp dicht bij de zee. De onderwerpen die haar leven opschudden zijn de dood van haar moeder, haar worsteling met een nieuwe uitgever, het je staande houden tijdens de coronapandemie en het uitbreiden van de roedel met nieuwe honden. De rode draad in het boek is de zoektocht naar een evenwichtig leven, zonder al te veel prikkels, maar wel rekening houdend met de mensen om haar heen; iets wat geregeld schuldgevoelens oproept. In het chronologisch vertelde verhaal weet Judith Visser al deze onderwerpen prachtig in elkaar te schuiven tot één doortimmerd geheel.

Simon Vestdijk – Rumeiland

 

Rumeiland verscheen in 1940 en is een van de bekendste historische romans van Simon Vestdijk; het verhaal speelt op Jamaica in de jaren 1737/1738. Richard Beckford wordt door zijn oudere broer William vanuit Engeland naar Jamaica gestuurd om te onderzoeken waarom de rum- en suikeropbrengsten dalen. Peter, een andere broer, is enige tijd terug overleden op het eiland. De familie bezit uitgestrekte plantages en behoort tot een kleine witte bovenlaag, die heerst over de vele slaven. Racisme is onderdeel van het dagelijkse leven op Jamaica in die tijd. In de roman doet Richard verslag van zijn tocht, waarbij hij naast het onderzoek, ook eigen motieven heeft het eiland te bezoeken. Als kind kwam hij ooit kort in contact met de pirate Anne Bonney. Zij maakte een verpletterende indruk op hem en hij wil haar graag terugvinden. Rumeiland is een avonturenroman met vele verwikkelingen die onmiskenbaar Vestdijkiaans zijn.

Anne Provoost – In de zon kijken

 

Ik kende van de Vlaamse Anna Provoost alleen haar poëzie, in 2024 verscheen haar geweldige tweede bundel Decem. Zij schrijft ook essays, prentenboeken, Young Adult en proza voor volwassenen. De roman In de zon kijken uit 2007 vertelt het verhaal van Chloë die met haar ouders en halfzusje op het Australische platteland woont. Op de eerste pagina’s wordt het gezin getroffen door een ramp: haar vader valt van een paard en zal later overlijden. Haar moeder kan het verlies niet aan en verwaarloost haar kinderen steeds meer. De eerste, veelzeggende zin in het boek luidt: ‘Ik mag het huis niet in, ook al bloeden mijn benen.’

Judith Koelemeijer – De redding

Judith Koelemeijer heeft na Het zwijgen van Maria Zachea, dat in 2001 uitkwam en een bestseller werd, een handvol non-fictie boeken geschreven, maar ieder boek van haar is bijzonder en weer heel anders dan het voorgaande. In 2022 verscheen haar biografie van Etty Hillesum die alom waardering kreeg. De redding is het verhaal van een bijna noodlottig ongeval dat het leven van zowel slachtoffer als redster danig verandert. Het boek is gebaseerd op een werkelijke gebeurtenis uit 2010, het verhaal is non-fictie maar de manier van vertellen is literair. Koelemeijer slaagt erin de spanning tot het einde toe hoog te houden.

Mariska Kleinhoonte van Os – Tussen de mazen

Tussen de mazen is een debuut, maar de literaire wereld is Mariska Kleinhoonte van Os niet onbekend; zij is redacteur fictie bij uitgeverij Atlas Contact. De dertien verhalen in de bundel gaan over mensen waar het niet goed mee gaat, die tussen de mazen van het net vallen, zoals een asielzoeker die opgesloten wordt, een zakenman die doordraait en een hoogbejaarde vrouw waarvan de familie vindt dat zij haar teckel moet laten inslapen. De verhalen zitten goed in elkaar, ze bouwt ze rustig op, weet sfeer te scheppen en karakters invoelbaar te maken. Bovendien ziet het boek er fraai uit met een prachtig omslag. Alles bij elkaar lijkt het een perfect debuut, alleen werd ik nergens door haar verrast en raakte bijna geen van de verhalen mij echt.

Christien Brinkgreve – Beladen huis

 

Christien Brinkgreve was voor haar pensioen hoogleraar sociale wetenschappen aan de universiteit van Utrecht en hiervoor, vanaf eind jaren tachtig hoogleraar vrouwenstudies aan de universiteit van Nijmegen. Zij was ook de vrouw van Arend Jan Heerma van Voss, ooit hoofdredacteur van de Haagse Post en hoofdredacteur van de VPRO-radio. Thomas en Daan, allebei schrijver, zijn hun twee zoons. De vader overleed in 2022. Thomas Heerma van Voss portretteerde hem, weliswaar in romanvorm, in Het Archief. In Beladen huis kijkt Brinkgreve terug op het leven van haar man en met name op hun huwelijk. Dat zij een gevoelig en actueel punt aanroert bewijst wel het enorme succes van dit boek.

Gerwin van der Werf – De krater

 

Dit jaar werd de Boekenweekgeschenkauteur niet aangewezen door een of andere commissie, maar kon iedere Nederlandse schrijver een novelle indienen waaruit een jury een keuze kon maken, uiteraard anoniem. 149 schrijvers stuurden een verhaal in. Ik vroeg mij meteen af wat er met al de niet gekozen verhalen gaat gebeuren; waarschijnlijk worden er dit najaar opmerkelijk veel novellen uitgebracht van rond de negentig pagina’s. Ik kende het werk van Gerwin van der Werf nog niet. Dat is alvast een voordeel van het op deze manier kiezen van een auteur. We hebben de laatste jaren heel wat geschenken gezien van grote namen; werk dat je al kent en dat dan toch nog weet tegen te vallen, zoals van Pfeijffer, Op de Beeck, Wieringa en Verhulst. Daartussendoor zaten mooie novellen van Spit, Bervoets en Van der Zijl.

Paulien Cornelisse - hè hè

Vandaag is de Boekenweek begonnen. Het Boekenweekessay is naast het Boekenweekgeschenk een vast onderdeel geworden van de week. De auteurs krijgen de opdracht om iets te schrijven in het kader van het thema van de Boekenweek. Dit jaar is de auteur Paulien Cornelisse en het thema ‘Je Moerstaal’. Zoals ieder jaar is het een breed thema waar je alle kanten mee op kunt. Cornelisse schrijft met veel humor over allerlei taalverschijnselen. Zij is een uitgelezen auteur om luchtig over taal, moers of niet, te schrijven.

Kees ’t Hart - De rode olifant

 

Een paar jaar geleden ontdekte ik het werk van Kees ’t Hart en ben hem gaan lezen. De rode olifant, dat onlangs verscheen is het tiende boek dat ik van hem lees. Ik hou erg van de bijzondere personages die hij opvoert en van zijn manier van vertellen, alsof het uit de losse pols geschreven is. In zijn non-fictie schrijft hij veel over zijn liefhebberijen die geregeld uitmonden in obsessies, die hij ook weer goed weet te relativeren. De naamloze hoofdpersoon uit de roman De rode olifant doet hier aan de auteur denken. Hij is gefascineerd door warenhuizen en is adviseur voor winkelgiganten die willen renoveren of vernieuwen. Hij strooit voortdurend met managementtermen die hij niet allemaal serieus neemt. Liever doet hij inspiratie op aan Au Bonheur des Dames van Émile Zola. De roman uit 1883 speelt grotendeels in een Parijs warenhuis, waar de eigenaar Mouret zijn winkelideeën etaleert. 

Jakub Malecki - Aangrenzende kleuren

Sąsiednie kolory uit 2023 is al de derde roman van Jakub Małecki die in het Nederlands is vertaald, in 2024, en wederom door Karol Lesman. Net als in de vorige twee vertaalde romans speelt het verhaal op het Poolse platteland, deze keer in het dorp Koło, en is zijn manier van vertellen niet rechtlijnig. Maar anders dan in de eerdere romans schakelt hij niet heen en weer in de tijd, maar in Aangrenzende kleuren zijn het vooral de perspectiefwisselingen die het verhaal springerig maakt.

Mijn honderd favoriete Nederlandse boeken van de 21ste eeuw

In navolging van de top 50 van de NRC met de beste Nederlandse boeken van de 21ste eeuw ben ik gaan kijken wat mijn favoriete boeken van deze eeuw zijn. Ik kwam tot een lijst van 100 boeken! Geen genummerde lijst, maar een lijst op volgorde van uitgave. Als beperking heb ik mijzelf opgelegd om per auteur slechts 1 boek te kiezen. Grote namen als Buwalda, Wieringa, Nooteboom, Palmen, Meijsing, Hertmans, Weijers, Pfeijffer en Lanoye ontbreken, want ja, het is een persoonlijke lijst. Daanje met Het lied van ooievaar en dromedaris, de nummer 1 in de NRC-lijst, heb ik nog niet gelezen. Enkele conclusies: de man-vrouw verdeling is ongeveer gelijk. De roman is het populairste genre met 53 titels, Vlaamse auteurs blijven wat achter met slechts 12 boeken en het jaar 2020 was een topjaar voor de Nederlandse literatuur: althans, in mijn lijst staan 12 titels uit dat jaar.

Annelies Verbeke - Halleluja

De Vlaamse Annelies Verbeke debuteerde in 2003 met Slaap! De roman werd een bestseller, waarmee zij diverse prijzen won. Daarna schreef zij naast een aantal romans en novellen, vier verhalenbundels. De liefde voor het korte verhaal liet zij ook blijken toen zij in 2012 samen met Sanneke van Hassel Naar de stad, de mooiste korte verhalen van de 21ste eeuw samenstelde. Halleluja is een bundel uit 2017 en bevat vijftien korte verhalen. De verhalen zijn soms raar, vaak verrassend en met eenvoudige middelen gemaakt.