Felix Eijgenraam – De plezierfactor

Ook over kleine onderwerpen kun je mooie boekjes schrijven. De plezierfactor gaat over het bijhouden van wat je gelezen hebt in een boekenschriftje. Het stamt uit de tijd dat internet nog niet bestond.

Felix Eijgenraam hield zelf jarenlang bij wat hij precies las en maakte hier indrukwekkende overzichten van. Hij schreef erover in de NRC in 1989. Ik raakte er toen door geïnspireerd en ben zelf enkele jaren een boekenschrift gaan bijhouden.

Op het artikel kwamen nogal wat reacties. Een deel ervan is verwerkt in deze uitgave uit 1990. En het boekje bevat een schitterend interview met Maarten ’t Hart over zijn boekenschriften. Leo Willemse citeerde eruit tijdens zijn lezing over Maarten ’t Hart afgelopen maandag in Zoetermeer.

Wat is er zo leuk aan een boekenschrift? Eijgenraam schrijft dat wij vaak uitvoerig onze vakanties documenteren, maar geen aandacht schenken aan wat wij gelezen hebben. Met een boekenschrift weet je waar je al die uren leesplezier aan besteed hebt. En wat heel belangrijk is, je kunt achteraf je leesgeschiedenis helemaal nagaan. Niet alleen Eijgenraam, maar ook andere lezers in dit boekje, zoals Maarten ’t Hart, geven aan dat zij het zeer jammer vinden niet eerder te zijn begonnen. Het liefst vanaf het eerste boek dat zij ooit lazen.

Een belangrijk onderdeel van het boekenschrift is de beoordeling. Eijgenraam hanteert een schaal van vier: nul, 1, 2 of 3 sterren. De laatste categorie is voorbestemd voor uitzonderlijk mooie boeken.

Eijgenraam bespreekt een aantal keuzes die je moet maken bij deze hobby. Hoe noteer je verschillende titels in één band? Wat doe je met boeken die je voor de tweede keer hebt gelezen? En wat doe je met niet uitgelezen boeken. Hij is hierin duidelijk: niet noteren. Maarten ’t Hart heeft het anders opgelost: “Ik besloot te kiezen voor de radicale oplossing: alles uitlezen.”

’t Hart is in meer dingen extreem. Er waren jaren dat hij meer dan 100.000 pagina’s las. Dat is bijna elke dag een boek. En hij is zeer kwantitatief gericht. Hij telt alles op en houdt het bij. Hij geeft geen beoordeling, want ‘t Hart weet nog precies van elk boek wat hij ervan vond. Graag zou ik de zes – maar inmiddels meer – boekenschriften van hem willen lezen. Wanneer verschijnen ze in druk?

De plezierfactor is een heerlijk boek voor iedereen die van lezen houdt en van het verzamelen van zinloze informatie hierover. Tweedehands is het boekje voor een paar euro te koop.