Herman Koch – Het koninklijk huis

 

Het koninklijk huis uit 2022 is een iets afwijkend boek in het oeuvre van Koch. Meestal is de hoofdpersoon in zijn boeken een type dat iets weg heeft van de auteur zelf, waarbij een extra dosis cynisme is toegevoegd. In deze roman is dit niet het geval. Koning Hendrik is een wat sullige man, die worstelt met de angst voor de leegte en die aan het eind van het verhaal een andere kant van zichzelf laat zien. Uiteraard is in deze roman alles verzonnen, maar er zijn gelijkenissen met het Nederlandse koningshuis, waarbij de vele conflicten en schandalen tot in het extreme zijn uitvergroot. 

 

Marguerite Yourcenar – Pasmunt van de droom

 

Pasmunt van de droom is om twee redenen een bijzonder boek. De eerste versie van de roman, die draait om een aanslag op Mussolini, verscheen in 1934. Het verhaal speelt in het jaar XI, oftewel het jaar 1933. Yourcenar herschreef het na de oorlog en publiceerde het boek opnieuw in 1959. Ten tweede is de opzet van de roman fragmentarisch, de diverse personages hebben nauwelijks iets met elkaar gemeen. De verbindingen berusten veelal op toevallige ontmoetingen. Een schakel is een muntstuk van tien lire.

 

Simon Vestdijk – Een huisbewaarder

Een huisbewaarder is in de telling van de Verzamelde Romans de vijfenveertigste roman van Vestdijk. Hij voltooide het boek in november 1965, in januari 1967 verscheen de eerste druk. Het latere proza van Vestdijk wordt over het algemeen als minder beschouwd dan zijn eerdere werk, maar een mindere Vestdijk is nog altijd een geslaagde roman. Een huisbewaarder heeft veel karakteristieke Vestdijk-elementen, zoals personages met schijnbaar onbegrijpelijke motieven en een gebrek aan moraal. Ook qua stijl is deze roman een echte Vestdijk met lange zinnen die soms nogal kronkelige redeneringen bevatten.

 

Trix van Bennekom – Halte Hausdorff

 

Bij de Rotterdamse uitgeverij Studio Rashkov verscheen onlangs deze biografie over de Joodse huisarts David Hausdorff (1901-1990). De journaliste Trix van Bennekom verdiepte zich jarenlang in het leven van een man die veel heeft betekend voor de stad. Voor de oorlog startte hij zijn praktijk aan de West-Kruiskade en hij zag decennialang hoe de stad veranderde. In de oorlog probeerde hij zoveel mogelijk Joden te helpen tot hij in augustus 1943 zelf moest onderduiken. Na de oorlog bleef Hausdorff huisarts en zette hij zich in voor de wederopbouw van de Joodse gemeenschap. De biografie gaat niet alleen over het leven van Hausdorff, maar ook over de Joodse geschiedenis in Rotterdam én in Nederland. De titel verwijst naar de tramhalte aan de West-Kruiskade, die in de volksmond werd gekoppeld aan de praktijk van de huisarts.

 

Autran Dourado - Opera der doden

 

Autran Dourado (1926-2012) is een bekende Braziliaanse schrijver. Ópera dos mortos verscheen in 1967, de Nederlandse vertaling van Harrie Lemmers kwam uit in 1997 bij de kwaliteitsuitgeverij Coppens & Frenks. Het was het eerste boek van Dourado dat in Nederlandse vertaling verscheen. Onlangs voegde uitgeverij Koppernik de roman Mensenschip daar aan toe. Bijna altijd als ik tweedehands iets zie liggen van uitgeverij Coppens & Frenks, die inmiddels niet meer bestaat, dan schaf ik het aan. Tot nu toe ben ik nooit teleurgesteld geweest. Ook deze uitgave ziet er heel fraai uit en na lezing valt de inhoud inderdaad weer niet tegen.

Koos van Zomeren – Gevolgen

Het maakt niet zoveel uit waar Koos van Zomeren over schrijft, vanaf de eerste pagina lees ik hem geboeid. Het zit denk ik in zijn afgemeten stijl en laconieke toon. Gevolgen kun je lezen als een vervolg op Omstandigheden uit 2020. Hoofdpersoon en alter ego van Van Zomeren is de gepensioneerde boekhandelaar Ronald Walraven. Hij is 76 jaar en op de achterflap lees je dat hij nog met beide benen buiten het graf staat. De ouderdom gaat wel tellen. Het wandelen in de Alpen moet hij opgeven en hij maakt zich meer en meer zorgen over de brieven die in zijn bureaula liggen en wellicht een roman vormen.

Rob van Essen – Heen en weer

 

Rob van Essen had ik mij niet direct als een wandelaar voorgesteld. Toch kwam onlangs een boekje van zijn hand uit in de reeks Terloops. Hij is geen geboren wandelaar, niet iemand die in een tentje wekenlang door een bergachtig gebied trekt, zoals Yolanda Entius beschrijft in een ander deeltje uit de reeks. Het wandelen kwam bij Van Essen voort uit de wekelijkse bezoeken die hij bracht aan zijn moeder. 

Kees ’t Hart – De ziekte van Weimar

 

De ziekte van Weimar uit 2019 is de recentste roman van Kees ’t Hart. Het is een historische roman die zich grotendeels afspeelt in 1807. Het eerste deel speelt in Franeker, waar hoofdpersoon Albert kennis maakt met het werk van Goethe en later betrokken raakt bij het realiseren van een monument om de nieuwe tijdgeest te eren. De academie, waar Albert werkzaam is, wil een replica laten maken van een beeld dat in de tuin van Goethe staat en door hem is ontworpen. Om toestemming te vragen reist Albert in het tweede deel van de roman met enkele commissieleden naar Weimar om het voorstel met de grote denker te bespreken.

 

Martin Michael Driessen – Het licht aan het einde van de loop

 

Een goeie schrijver kan vanuit elk perspectief een geloofwaardig verhaal schrijven. Nabokov schreef ooit een verhaal vanuit het gezichtspunt van een pen. En Gerda Blees schreef met Wij zijn licht een van de beste romans van de afgelopen jaren: ieder hoofdstuk is vanuit een ander perspectief verteld, niet alleen vanuit personen ook vanuit voorwerpen of vanuit een sinaasappelgeur, het wereldwijde web en vanuit cognitieve dissonantie. Driessen kiest in de korte roman Het licht aan het einde van de loop voor het gezichtspunt van een kogel. 

Bibi Dumon Tak – In een groen knollenland

 

Bibi Dumon Tak schrijft vooral non-fictie voor kinderen. Veel van haar boeken gaan over dieren. Ze won hiermee een hoop griffels en andere prijzen. Ik ken haar werk niet zo goed, maar zag haar vorig jaar bij Zomergasten en heb geboeid de uitzending uitgekeken. Het was een van de betere edities, waar Theo Maassen er een beetje voor spek en bonen bijzat. Een van haar onderwerpen was de jacht. In haar schotschrift In een groen knollenland zet zij krachtig uiteen waarom zij een fel tegenstander is van deze elitaire hobby om puur voor je plezier levende wezens te vermoorden.

 

Yolanda Entius – Om en nabij. Langs de grenzen van mijn tuin in Frankrijk

Yolanda Entius is schrijfster en actrice. Ik heb haar denk ik weleens in een serie of televisieprogramma gezien, maar ik had nog nooit iets van haar gelezen. Om en nabij is uit 2024 en heeft de uitstraling van een perfect Van Oorschot-boek: kaft, lettertype en formaat zijn precies goed. Entius schrijft zeer aanstekelijk over haar huis en tuin in Frankrijk en over huizen waar zij eerder woonde. Het verhaal draait om een plek vinden, ergens thuis voelen en de grenzen tussen binnen en buiten; tussen het eigene en het andere. 

 

Kees ‘t Hart – Het vogelkerkhof

 

Voor het winternummer van Awater (2024) schreef ik de volgende recensie:

Het verbaasde mij dat Het vogelkerkhof nog maar de derde poëziebundel van Kees ‘t Hart is. Ik zie hem als een ervaren dichter, die al in de jaren negentig poëzie publiceerde in onder meer de literaire tijdschriften Raster, Tirade en De Revisor. Van het laatste tijdschrift was hij zelf redacteur. Het werk van Kees ’t Hart is niet in één genre onder te brengen. Hij is onder meer essayist en schrijver van korte verhalen en romans. Zijn proza is slechts in schijn autobiografisch, hetzelfde geldt voor zijn poëzie. Het onderscheid tussen feit en fictie is voor hem niet van belang. Kees ’t Hart is altijd wars geweest van in delingen en erkent eigenlijk ook geen onderscheid tussen verschillende literaire genres. Zijn poëzie is soms heel verhalend. Tegen deze achtergrond las ik Het vogelkerkhof.