Willy Vlautin – Laat me niet vallen

Ik kende Willy Vlautin van de band Richmond Fontaine. Hij is ook schrijver en heeft inmiddels vijf romans geschreven. ‘Don't Skip Out On Me’ is uit 2018 en werd (in deze vertaling) begin dit jaar door het DWDD-boekenpanel uitgeroepen tot boek van de maand.

Vlautin schrijft over gewone mensen, vooral arme mensen. Zijn verhalen spelen zich af in Nevada, de staat waar hijzelf opgroeide. De hoofdpersoon in ‘Laat me niet vallen’ is Horace Hopper. Hij werkt voor meneer Reese. Het echtpaar Reese ziet hem praktisch als hun zoon. Horace heeft een doel in het leven. Hij wil profbokser worden; hij wil een kampioen zijn. Tegelijkertijd weet hij niet goed wie hij zelf is. Hij doet zich voor als Mexicaan. Het lukt hem niet de Spaanse taal te leren. Mexicaans eten vindt hij smerig. Hij verandert zijn naam, maar weet dit slechts kort vol te houden. Hij verzint verhalen over zijn vader en moeder. Dat hij een halve Paiute – indiaan is wil hij liever niet weten.

Op de ranch is het leven zwaar. Prachtig verwoordt Vlautin het primitieve werk, bijvoorbeeld het hoeden van schapen in een vallei een dag reizen van de ranch. Een man zorgt daar voor de schapen. Hij wordt bijna gek van eenzaamheid. Horace brengt hem proviand. Het is een zwaar bestaan. De beschrijving van zo’n rit naar de vallei beschrijft Vlautin heel nauwkeurig. Elke handeling noemt hij, zodat je helemaal navoelt wat dit met iemand doet.

Het werk maakt Horace hard. Hij traint en droomt van een carrière als bokser. Hij besluit de ranch te verlaten en gaat wonen in de stad. Omdat Horace nogal naïef is heeft hij het zwaar. Een trainer licht hem op. Horace weet het, maar heeft niet de kracht om een andere weg in te slaan. Hij schaamt zich voor zijn passiviteit. In een Greyhound-bus ziet hij dat het meisje met een baby naast hem niet terugkeert in de bus. Haar spullen liggen er nog. Hij houdt zijn mond, waarschuwt te laat de chauffeur. Zo’n incident is kenmerkend voor hem. Heel makkelijk geeft hij geld weg, hij staat vaak klaar om iemand te helpen, maar soms verstard hij, zowel buiten als binnen de ring.

Het karakter van Horace is complex. Meneer Reese is ogenschijnlijk standvastiger, maar hij doet zich eveneens anders voor dan hij is. Hij twijfelt vaak over het stoppen met werken. Hij heeft ook kansen gemist. Het leven is niet gelopen zoals hij had gehoopt. Hij en zijn vrouw houden ontzettend veel van Horace. De tragiek is dat zij Horace toch niet weten te bereiken. Hij moet zijn eigen weg gaan, maar hoort hij niet thuis op de boerderij?

Vlautin wisselt per hoofdstuk het perspectief, chronologisch schakelt hij tussen Reese en Horace. Een groot deel van het boek gaat over het toewerken naar de bokspartijen, de wedstrijden zelf en de verwerking achteraf. Intens en gedetailleerd beschrijft Vlautin de bokspartijen. Horace heeft een geweldige stootkracht, maar hij moet altijd eerst veel klappen incasseren. Een bokstrainer waarschuwt hem dat als je zoveel klappen krijgt, je erdoor verandert. Hij noemt hem een straatvechter. Daar zal hij de tol voor moeten betalen. Horace antwoordt: “Ik vind het niet erg om de tol te betalen.”

Horace is eenzaam. De stad is eenzamer dan de ranch. Als lezer begrijp je bijna niet dat hij dit leven volhoudt, terwijl hij op de ranch met open armen zal worden onthaald. Hoe dichter hij komt bij wat hij wil zijn, hoe somberder hij wordt. Maar het alternatief is terugkeren. Meneer Reese gaf hem een aantal levenslessen mee. We wisten dat we geboren werden om te sterven. Dat was een last. “Als we geluk hadden, leefden we lang genoeg om bijna alles waar we van hielden dood te zien gaan.” Maar je kunt het leven draaglijk maken door eerzaam en eerlijk te zijn, vertelt meneer Reese. Met dit gegeven worstelt Horace voortdurend.

‘Laat me niet vallen’ lijkt qua opzet en personages een vrij simpele roman. De kracht zit in de intensiteit van zijn schrijven. Willy Vlautin zoomt telkens in op gebeurtenissen die een dilemma oproepen en koppelt deze feilloos aan de twee karakters. De worsteling die zowel Horace als meneer Reese doormaakt beschrijft hij superieur. Het boek gaat over boksen, maar had over elk streven naar een hoger doel kunnen gaan.