Esther Gerritsen – Jij hebt iets leuks over je

Esther Gerritsen schrijft al jarenlang columns voor de VPRO-gids. Maar zij schrijft natuurlijk ook voor andere bladen. In Jij hebt iets leuks over je uit 2011 zijn stukken gebundeld die zij schreef  tussen 2001 en 2011 voor onder meer de Volkskrant, Viva en Opzij, aangevuld met voordrachten uit die tijd. Gerritsen schrijft weinig over de actualiteit, dus je kunt haar stukken nu nog met plezier lezen, zonder dat je het idee hebt de context te missen. De meeste stukken zijn langer dan de ene pagina uit de VPRO-gids en de onderwerpen zijn afwisselend serieus en wat meer lichtvoetig.

Zij schrijft over de brieven van Vincent van Gogh door hem zelf een brief te schrijven: “De kunst heeft jou niet gek gemaakt. De kunst heeft jou getroost.” Zo staat er een stuk in over een boek met schrijfopdrachten van Virginia Woolf, niet door haarzelf samengesteld, maar door een kennelijk fanatieke fan van haar werk. Gerritsen probeert de opdrachten te volbrengen maar is uiteindelijk blij dat Woolf geen docente was, maar een schrijfster. Beter kun je een stuk uit The Waves lezen.

Heel grappig is het verhaal over Buck Owens. Zij reisde met haar man in 2005 door de Verenigde Staten. Moe zochten zij een plek om te eten in Bakersfield, een plaats die haar herinnerde aan een nummer van Buck Owens. Toevallig belandden zij vervolgens in Buck Owens Crystal Palace. Hier serveerde men niet alleen eten, maar er zou zo ook een band optreden. Zij viel van de ene verbazing in de andere. Buck Owens bleek zelf op het programma te staan. Gelukkig kende zij enkele nummers van een cd die zij ooit kreeg van Wim Noordhoek. “Ik voelde hoe ik fan werd van Buck Owens. Ik werd fan omdat hij hier zo zou optreden. Fan, omdat dat het beste was wat je nu kon zijn als je toevallig in deze club verzeild was geraakt. Ik werd fan omdat dat heel erg goed uitkwam.”

Goed is ook De brave wreker, over dingen die stuk gaan. Ze geeft een overzicht van voorwerpen die zij in haar jeugd per ongeluk of soms expres stuk heeft gemaakt of heeft kwijtgemaakt. Gerritsen heeft het allemaal onthouden: het zakmes van haar vader, de borstel van haar tante, de legogarage, enzovoorts. “Denkend aan mijn jeugd zie ik die spullen voor me. Een ravage die ik achterliet, maar nooit vergat.” Het komt niet door de gehechtheid aan spullen, maar omdat zij zich verantwoordelijk voelde erover. Je kon dus iets kapot maken. Die macht had je.

Het mooiste stuk komt uit Tirade, uit een serie getiteld De ideale bibliotheek. Het gaat over de ideale manier op boeken te ordenen, maar ook over de dood van haar broer, over Borges en over haar manier  van denken en kijken naar de wereld. Ik geef geen volledige samenvatting. Zelf lezen is beter. In ieder geval kochten haar ouders vroeger voor haar geen boeken, want je kon alles toch in de bibliotheek lenen. En een realistische manier van ordenen bestaat niet. Tot slot een citaat uit deze tekst. “In mijn ideale bibliotheek zijn al mijn gedachten te vinden maar ze zijn niet te herleiden.”